Барилга, хот байгуулалтын яамны Барилга, барилгын материалын үйлдвэрлэлийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Д.Гантулга мэдээлэл хийхдээ "Арматурийн үнэ 81 хувь, дулаалгын материалууд 92 хувь, тоосго 52 хувь, мод модон материал 62 хувийн өсөлттэй байна. Шалтгаан нь барилгын материалын салбар импортын бараанаас хамааралтай. Үүнээс үүдэн цар тахлын эхний жил гадны инженер техникийн ажилчид орж ирээгүй учир цементийн үйлдвэр зогсож, хомстол үүсэж үнэ өссөн” гэсэн. Үүнтэй холбоотойгоор нийслэлд томоохонд тооцогддог “Гурвалжин”, “100 айл”, “Цайз” төвөөр орж барилгын материалын үнэ ханштай танилцлаа.

-Тааз, обойны үнэ өмнөх жилээс 1000 төгрөгөөр өсжээ-

      Бид эхлээд Сүхбаатар дүүрэгт байрлах “100 айл” барилгын материалын захаар оров. Хавар, зуны улиралд олны хөлд дарагддаг тус зах өдийд хүн багатай байна. Гэсэн ч хүйтний улирал эхэлж, барилгын ажил зогсоогүй учир барилгын материалын үнэ асууж, нааш цааш холхих хүн цөөнгүй. Тэд ихэвчлэн барилгын дотоод чимэглэлийн материал асууж байгаа харагдлаа.

       Энд дүүжин тааз нэг ширхэг нь 8500, төмөр тааз 2800-33000, ламбирон тааз 7000-9500, хөөсөн тааз 4500-13500 төгрөөгний үнэтэй байв. Харин обой нэг метр нь 8000-13000 төгрөгний үнээр худалдаалагдаж байна. Үндсэндээ барилгын дотоод заслын материалын үнэ  өмнө жилийнхээс 1000 төгрөгөөр нэмэгджээ. Паркетан шалны хувьд 1м/кв нь дунджаар 12-22 мянга, шалны плита 30х30 хэмжээтэй нь 1500-2000, 60х60 хэмжээтэй нь 5-10 мянга, хананы плита 30х60 хэмжээтэй нь 22-28 мянган төгрөгийн үнэтэй байх бөгөөд энэ нь өмнөх жилээс мөн 1000 төгрөгөөр өссөн дүн гэнэ. Харин орос эмульс нэг литр нь 6000, солонгос эмульс дөрвөн литр нь 19000 төгрөгөөр борлуулагдаж байсан бол Хятад будаг нэг литр нь  13000 байсан бол орос, солонгос будаг 15000 төгрөгөөр худалдаалж байв.

Харин бүргэд хаалга 300 сая хүртэлх үнэтэй байсан бол модон хаалга 180-240 мянган төгрөгийн үнэтэй байна. Энэ нь өмнөх жилээс хэвийн үнэтэй байгааг худалдаачид онцолсон юм. Харин барилгын дулаалгад ашигладаг шилэн хөвөн, дээврийн хар цаас 15000 төгрөгийн үнэтэй байсан бол дээврийн төмрийн үнэ метр квадрат нь 6000-10000 төгрөгөөр борлуулагдаж байв. Эдгээр нь өмнөх жилээс 1000-2000 төгрөгөөр өссөн гэдгийг худалдагчид онцолж байв. Энэ талаар худалдагч Г.Оюунтүлхүүр “Одоо харьцангуй барилгын материалын үнэ буурч байна. Тээврийн зардлаас үүдэн нэмэгдсэн. Гэвч бид борлуулалтаа бодоод үнээ нэмж чадахгүй байгаа. Ихдээ л 1000 төгрөгөөр нэмнэ. Түүнээс армутар шиг огцом өсөхгүй. Хүмүүсийн худалдан авалт ч буурч байна. Өвөл болохоор барилгын материалын бараа бүтээгдэхүүн худалдаж авах нь бага. Иймээс цаашид ч буурна” гэлээ.

-Модны нийлүүлэлт багассанаар үнэ нэмэгджээ-

    5х7 хэмжээтэй байшин барих бол 5-6 сая төгрөгийг модон материал орж байгаа талаар цахим орчинд нэгэн иргэн мэдээлсэн. Үүнтэй холбоотойгоор бид “Цайз” захаар орж, модны бодит үнэтэй танилцлаа. Биднийг очиход, тус захын хөл хөдөлгөөн бага байх бөгөөд модны борлуулагчид дэмий нааш, цааш холхино. Тус захад мод худалдаалдаг гурван цэг байх аж.  Энд дэр мод 3000-4000, хар мод 5000-10000, хашааны банз 50-120 мянган төгрөгийн үнэтэй байв. Харин палк 30x15 см, урт 4 метр нь 140-150 мянга , 6 м палк 130 мянган төгрөг байх бол 3x3 хэмжээтэй боодол прүсс 50 мянга, прүсс 9ш-5x5см, урт нь 4 м 480-500 мянган төгрөгийн үнэтэй байгааг худалдаачид хэллээ.

      Энэ нь өмнөх жилээс хоёр дахин өссөн гэдгийг тэд онцолж байв. Өөрөөр хэлбэл, палк 30x15 см, урт дөрвөн метр нь өнгөрсөн жил 130-140 мянган төгрөг байсан.  Өөрөөр хэлбэл, нэг боодол нь өмнө жил 25 мянга байсан бол ийнхүү 50 мянган төгрөгөөр нэмэгджээ. Харин зүсвэр гурвын  хар банз метр куб 40 ширхэг нь 650 мянга, нарс нь метр куб 40 ширхэг нь 630 мянга бол зүсвэр тавын хар банз 30 ширхэгтэй 650 мянга, нарс, 30 ширхэг нь 630 мянга болсон байна.  Харин боодол дранка 13-15 мянга, нэг ширхэг шургааг 8000 төгрөгийн үнэтэй байлаа. Ийнхүү өссөн шалтгааныг худалдагчаас нь тодруулахад “Мод бэлтгэгч нар ховордсон. Манайх Сэлэнгэ, Булган, Төв аймгаас модоо татдаг. Энэ жил цар тахлын улмаас мод бэлтгэх нь багассан. Уг нь Сэлэнгэ аймагт хоёр том мод бэлтгэлийн үйлдвэр бий” гэв.

-Арматурийн үнэ 3.2 саяас 2.9 болж буурчээ-

Цааш явсаар “Гурвалжингийн гүүр” орж арматур болон элс хайрга, трубаны үнэ сонирхов.

     Энд арматур нэг тонн нь 3.2 сая төгрөгөөс 2.9 төгрөг болж буурсан гэдгийг худалдагч Н.Баяр онцолж хэлэв. Тэрбээр “Цар тахал гарах үеэр тээврийн зардал гээд армуторын үнэ 3.2 сая төгрөг хүртэл огцом өссөн. Өмнө жил 1.7 сая төгрөг байсан. Харин одоо буурч байна. Хил гаалийн асуудал ч гайгүй боллоо. Хамгийн гол нь улирал нь дуусаж байна. Манайх урд хөршөөс армутараа оруулж ирдэг. Монгол арматурийн үйлдвэрүүд ч бий. Манай хувьд урдаас арай сонголттой, хүмүүсийн хэрэгцээнд тохирсоныг нь авдаг. Урт, богино байдлаасаа хамаараад армуторын 11 төрөл бий” гэлээ. Харин труба хэмжээнээс хамаараад 15500 мянган төгрөгийн үнэтэй байна.