• Өнөөдөр 2025-06-04

ХАКҮХО М.ДАВААЖАРГАЛ ДАЯАР ДУУРСАГДАХ ДАРХАН АВАРГА ААВЫНХАА ГЭРЭЛТ ХӨШӨӨГ СҮНДЭРЛҮҮЛЭХ ХҮСЛЭЭ БИЕЛҮҮЛЖ БАЙНА, ӨНӨӨДӨР

2025-06-03,   2114

      Хакүхо М.Даваажаргал Даяар дуурсагдах далай даян дархан аварга аавынхаа гэрэлт хөшөөг сүндэрлүүлэх сэн гэх хүслээ хайр, бахархал дүүрэн биелүүлж байна, өнөөдөр.

     Тодорхой өгүүлбэл, Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Гавьяат тамирчин, чөлөөт бөхийн дэлхийн аваргын хүрэл медальт Жигжидийн Мөнхбат эрхмийн хөшөөг өнөөдрийн билигт сайн өдөр Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн дэнжид хүндэтгэл дүүрэн сүндэрлүүлж, бөхөд хайртай монгол түмний их бахархлын өдөр тохиож байна.

     Ж.Мөнхбат аварга монгол бөхийн торгон ногоон дэвжээнээ 19 настайдаа тодорч, 22 насандаа төрийн наадамд завсаргүй таван удаа түрүүлж байсан домогт аварга. Арван нэгэн хүүхэдтэй айлын арав дахь үр нь болон хорвоод мэндэлсэн ч ээжийнхээ ахад өргөгдөж, хүний ганц хүүгийн хувь тавиланд эрхэлж өссөн зургаар түүний амьдралын түүх эхэлсэн байдаг. Түүх дөнгөж бичигдэх ахуй хүүхэд насанд нь түмний манлай хүчит бөх болно чинээ хэн ч санаагүй байх. Гэхдээ "Жигжидийн хар лүд" гэж хэлүүлэхээсээ л жирийн биш жигтэй нэгэн болох нь илэрхий байсан биз ээ.
 
        Барилдаанд тодорч товойсон ид үедээ тэр Монгол Улсын чөлөөт бөхийн тамирчдаас олимп, дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээний анхны медалийг эх орондоо авчирч, үргэлжлүүлэн Энэтхэгт болсон дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс хүрэл медаль хүртэж, 1968 оны Мексикийн Мехико хотод болсон зуны олимпоос мөнгө медаль зүүсэн амжилтын эзэн болсон байдаг. Үлгэр домог шиг хүмүүний чөлөөт бөхийн яруу энэ гавьяаг ч, монгол бөхийн давтагдашгүй эл замналыг нь ч монголчууд бараг цээжээр мэдэх билээ. 
 
      Ж.Мөнхбат аварга өөрөө ч оноо, даваагаа бахтай ярьж, бардамхан онгирч явсан. Хүмүүс түүнийг аархуу, аатай гэх нь ердийн л нэг яриа бөгөөд хамгийн гол нь тэр өөрийгөө аливаад бүрэн зориулж сурсан, хэлсэндээ хүрч чаддаг эр хүн байсныг нь тодотгох учиртай. Цагийг эзэлж төрнө гэдэг хүн бүрд тохиох хувь биш. Харин хэлснээ хийдэг, хүрэх гэсэндээ хүрдэг, хийсэн бүхэндээ том амьдрахыг хэлдэг гэдгийг Мөөеө аварга бие, сэтгэл, үйлээрээ батлан харуулж амьдарсан цуут хүмүүн.
 
      Тиймдээ ч монголчууд түүний хэлдэг этгээд сонин үгс, элдвийн наргианд нь хайртай байхаас гадна бүр "Мөөеө аварга ингэж ярьсан байдаг" гэж жишээ татан ярих дуртай. Аагандаа багтаж ядсан сайхан аархлууд ч түүнд олон бий. Ганцхан жишээ дурдахад, Ардын хувьсгалын 42 жилийн ойн их баяр наадамд түрүүлж, улсын арслан цол хүртэж,  дараа жил нь төрөлх нутагт Төв аймгийнхаа наадамд түрүүлчихээд бөхчүүдтэй айраг ууж суухдаа "Богдхан уулын ард нь ч, өвөрт нь ч түрүүллээ. Намайг унагах амьтан гарч ирээсэй. Сүүлийн үед унаж үзсэнгүй. Унаж үзэх юм сан. Унана гэж яадаг юм бэ" гэж байсан алдарт аархлыг нь санаж байгаа биз ээ, хүмүүс. Мөн дээлээ хөөргөчихөөд явахад нь зарим бөх "Чи наад дээлээ жаахан учиртай өмсөөч" гэхэд нь "Та нарын бяр их сайндаа атга атгаар ордог бол минийх хормой хормой­гоор орж байгаагаас цээж Энхтайв­ны гүүр давчихаад байхад бөгс ард талд нь үлдчихээд байгаа юм. Та нар уна­хаа мэд, унана гэж юу байдаг юм бэ" гэсэн гэдэг. За өнөө алдарт Д.Дамдин аваргатай барилдахдаа хэлсэн "Давах би яараагүй байхад унах чи юунд яардаг юм" гэх үг бол зүйр үг шиг л амнаас ам дамждаг. Тэгэхээр биеийн хүчээс гадна үгийн хүч ч түүнд төрөлхөөс заяагдсан онцгой чадвар байсныг хэн бүхэн анддаггүй билээ.
     Түүнийг аархаж суухад ихэнхдээ “Нээрээ л тийм дээ. Арга ч үгүй дээ” л гэх хүн байхаас онгирлоо гэж илт зүрхлэн сөрөх нэгэн лав өдгөө ч байхгүй. Харин монгол бөхийн ертөнцийг ямархан бяр тэнхээ, ухаан, зан араншин, хүн чанар, хүнлэг сэтгэлийн цөмөөр дүүргэснийг нь хэн бүхэн үгүйлэн дурсаж, аархаж туулсан он цагаар нь аархан бахархдаг билээ. 
      Энэ бүхнийг аваргын хүү аварга өнөөдөр бүр ч их мэдрэн зогсож аавынхаа мөнхөд тамгалан үлдээсэн тэр ааг омог дүүрэн амьдралыг гэрэлт хөшөөнөө бэлгэдэн сүндэрлүүлж, ард түмний сэтгэлд улам ч ихээр ойртууллаа, аавыгаа. Одоо бөхөд хайртай хэн бүхэн тэр сайхан хөшөөнд хүрч, их аваргын өлмийнөөс адис хүртэж, омог бардам  хүмүүний тухай гарцаагүй нэгийг бодож, хүний хүүгийн агуу түүхийг улам ч ихээр сонсон дуулна биз ээ. 

ХАКҮХО М.ДАВААЖАРГАЛ ДАЯАР ДУУРСАГДАХ ДАРХАН АВАРГА ААВЫНХАА ГЭРЭЛТ ХӨШӨӨГ СҮНДЭРЛҮҮЛЭХ ХҮСЛЭЭ БИЕЛҮҮЛЖ БАЙНА, ӨНӨӨДӨР
АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 3
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2025-06-04 15:48:34
    Bat: mongolin domogt ih awarga da mundag hun bsaan
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2025-06-03 15:25:52
    Өнжүүллувсандоо: Тийм дээ сайхан бичсэн байна. Үнэнг бичих амар байдаг болов уу? Арга л аатай, амтай, атгаггүй, бяртай, зоригтой ухаантай домогт дархан аварга байсан даа.
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2025-06-03 10:27:09
    Saraa: Saihan beh bailaa
Шинэ мэдээ
Нийтлэлчид
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц
7509-1188