Өнгөрсөн цагийн дуулиант улстөрчид ба одоо цагийн ногоочин, фермер, сошиал од, эрүүл амьдрал сурталчлагч ДӨРӨВ

Б. Цогтбаяр:
Улс төр

2021-03-07, 1186

Нэгэн цагт Төрийн ордонд заларч, хууль баталж, хурган дарга нарыг өмнөө бөхөлзүүлж явсан УИХ-ын гишүүн асан эрхмүүд одоо хаана, юу хийж яваа бол гэж бодож байсан уу. Ялангуяа гишүүн, сайд байхдаа хамгийн их хэл ам таталж, дуулиан шуугианд холбогдож явсан “алдартнууд” хааяа “үгүйлэгддэг” биз дээ. Тэгвэл нэгэн цагийн дуулиант улстөрчид буюу УИХ-ын гишүүн асан П.Алтангэрэл, Л.Гүндалай, Л.Эрдэнэчимэг, Д.Тэрбишдагва нарыг онцлон, хаана, юу хийж явааг нь сонирхуулж байна.

“Төрийн албыг төрлийн алба болгож, төрсөн хүүгээ тендерээр эрхлүүлсэн” гэх дуулианы эзэн одоо фермер болжээ

Нэгэн үе улс төрд дуулиан тарьж явсан УИХ-ын гишүүн асан П.Алтангэрэл одоо ногоо тарьдаг болсон. Тэрбээр 2008 оны УИХ-ын сонгуульд АН-аас нэр дэвшиж, УИХ-ын гишүүнээр сонгогдож, улмаар УИХ-ын Хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны даргаар томилогдож байлаа. УИХ-ын гишүүний дөрвөн жилийн хугацаандаа тэрбээр хөрөнгө орлогоо худал мэдүүлсэн, байргүй хэмээн худал мэдүүлж, улсаас байр авсан, Дорнодын газрын тосны компаниудтай холбоотой гэх мэт шүүмжлэлүүдээс салаагүй бөгөөд 2012 оны УИХ-ын сонгуульд дахин нэр дэвшсэн ч өвдөг шороодсон юм. Улмаар нэг жил нам гүм байж байгаад 2013 онд тухайн үеийн Соёл, спорт, аялал жуулчлалын яамны Төрийн нарийн бичгийн даргаар томилогдож ажилласан. Энэ үедээ бас л шүүмжлэл, дуулиан шуугианы эзэн байсан. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн асан П.Алтангэрэл Төрийн нарийн бичгийн дарга болмогцоо Дорнод аймгийн Баянтүмэн сумын спорт, соёл урлагийн цогцолбор барих тендерийг төрсөн хүүдээ авч өгсөн хэрэгт холбогдсон. Мөн төрийн албыг төрлийн алба болгож, Соёл, спорт, аялал жуулчлалын яамыг өөрийн хамаатан садан, найз нөхөд, Дорнод аймгийнхнаар дүүргэсэн дуулианд холбогдож байв.

Энэ нь зүгээр ч нэг цуурхал биш байсан бөгөөд тус яамны хоёр газрын дарга, нэг мэргэжилтэн, нягтлан бодогч зэрэг 4-5 хүн П.Алтангэрэлтэй холбоо хамааралтай хэмээн АТГ-аас шалгаж байлаа. Тухайн үед АТГ-ын дэд дарга байсан Б.Хурц яамандаа халаа сэлгээ хийхгүй байхыг П.Алтангэрэлд онцгойлон анхааруулж байсан юм.

Тэгвэл УИХ-ын гишүүн асан, ССАЖЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга асан П.Алтангэрэл өдгөө фермер болжээ. Тэрбээр өөрийн цахим хаягаараа хөрсгүй тариалалтын аргаар хүнсний ногоо болон малын тэжээл тарих, өндөр ашиг шимтэй мах, сүүний чиглэлийн үүлдэр гаргаж авах ажлыг сурталчилж явна. Энэ тухайгаа “Би Монгол айл бүрийг эдлэн газартай, түүндээ төрөл бүрийн мод тариад, модон дотроо үлгэрийн мэт байшингаа бариад жилийн хэрэгцээнийхээ хүнсний ногоо, алим, жимсээ тарьж ургуулаад, өндөг, мах, сүүгээр өрх гэрээ хангаад, дайн дажин, цар тахал юу ч болж байсан ажирахгүй амьдарч чаддаг ард түмэн болгох юм сан гэсэн чин хүсэл мөрөөдөлтэй ажиллаж байна” хэмээн хүсэл зорилгоо илэрхийлсэн. Нэгэн цагт “Төрийн албыг төрлийн алба болголоо, төрсөн хүүгээ тендерээр эрхлүүллээ” гэх дуулиан шуугианы гол баатар болж явсан түүнийг одоо ингээд харахаар “ухаажсан” гэх үг л хамгийн их зохихоор байна.

Улс төрд “од” байсан Л.Гүндалай одоо “сошиал од” болжээ

УИХ-ын гишүүн асан Л.Гүндалайгийн хувьд “сошиал од” болсон. 2000 онд төрөлх Хөвсгөл аймгаасаа бие даан нэр дэвшиж, УИХ-ын гишүүн болсон тэрбээр удалгүй АН-д элссэн. Тухайн үед Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Ц.Нямдоржийг гадаадын тагнуул хэмээн мэдэгдэж, түүнтэй “мөнхийн” өстөн болж байлаа. Тэр үеэс Л.Гүндалай, Ц.Нямдорж хоёр л улс төрийг “амьтай” байлгаж, ард олон парламентийн чуулганыг “шимтэн” үздэг болгосон гэдэг. Түүнээс хойш 2012 он хүртэл УИХ-ын гишүүнээр хоёр удаа улиран сонгогдож, мөн Эрүүл мэндийн сайдын албыг давхар хашсан. Улмаар 2012 оны УИХ-ын сонгуульд өвдөг шороодож, 2015 онд “Ард түмнээ хайрлая” нам байгуулан 2016 оны сонгуульд Баянзүрх дүүрэгт нэр дэвшсэн ч мөн л ялагдсан.

Өнгөрсөн 2020 оны сонгуульд Хөвсгөл аймагтаа нэр дэвшсэн боловч гадаадад хөл хоригдож, улмаар сошиалаар сонгуулийн сурталчилгаагаа хийсэн. Гэсэн ч ялагдсан бөгөөд энэ үеэс түүний “халамцуу шууд дамжуулалт”-ын эрин үе эхэлсэн. Одоо түүний шууд бичлэгийг багадаа 3-4 мянган хүн үздэг.

Чухамдаа одоо тэр “сошиал од” юм. Гэхдээ түүний “сошиал од” болох замнал аль эртнээс эхлэлтэй буюу “Чацга царайлаад зайл” гэх үг нь тренд хэллэг болж байсан бол нум сум харваж буй бичлэг нь 2016 оны сонгуулийн хамгийн “шилдэг” сурталчилгаагаар шалгарч байлаа.

Нэгэн цагт Төрийн ордонд “цэнгэж” явсан Л.Эрдэнэчимэг хүлэмжийн аж ахуйдаа “амьдарч” байна

“Архи, тамхи, секс бол бүх юм” гэх бичлэгээрээ улс төрийн карьераа дуусгасан УИХ-ын гишүүн асан Л.Эрдэнэчимэг өдгөө ногоочин болжээ. Тэрбээр 2012 оны УИХ-ын сонгуульд АН-аас нэр дэвшиж ялалт байгуулсан. Гишүүний дөрвөн жилдээ УИХ-ын Агаарын бохирдлыг бууруулах дэд хорооны дарга, УИХ дахь эмэгтэй гишүүдийн бүлгийн дарга, УИХ-ын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны даргаар ажиллаж байсан нэгэн.

2016 оны УИХ-ын сонгууль дахин нэр дэвшсэн боловч түүний алдарт “Архи тамхи, секс бол бүх юм” гэх бичлэг нь задарч, мөн 50 сая төгрөгийн дуулиан дэгдсэнээр ялалт байгуулж чадаагүй юм.

Тэгвэл УИХ-ын гишүүн асан Л.Эрдэнэчимэг өдгөө “Монос” группээ удирдахын сацуу хүлэмжинд хүнсний нарийн ногоо тариалах, цэцэг, мөөг ургуулах арга ухааныг бусдад зааж зөвлөж явна. Тэрбээр сүүлийн үед ОХУ-аас 300 мянган тун вакцин оруулж ирэх асуудлаар эргэн олны анхаарлын төвд ороод байна.

УИХ-ын гишүүн асан Д.Тэрбишдагва ба усан мацаг барих арга

УИХ-ын гишүүн асан Д.Тэрбишдагва өдгөө Монголын Хүнсчдийн холбооны тэргүүнээр ажиллаж буй. Үүнийхээ зэрэгцээ олон нийтийн сүлжээний байнгын хэрэглэгч, эрүүл, идэвхтэй амьдралыг сурталчлагч нэгэн болсон. 2000 онд Хүнс, хөдөө аж ахуйн дэд сайд болж улс төрд орж ирсэн тэрбээр 2002-2004 онд ХБНГУ-д суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт элчин сайдын албыг хашиж, 2004 онд УИХ-ын гишүүнээр сонгогдсон. Энэ цагаас хойш 2020 он хүртэл 16 жил УИХ-ын гишүүн, Хүнс, хөдөө аж ахуйн сайд, Шадар сайд, УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооны даргаар ажилласан. Зарим нь түүнийг чуулганы амьд архив ч гэх нь бий.

УИХ-ын гишүүнээр ажиллах байх үед нь түүнийг “урвагч” гэх хоч дагадаг байв. Учир нь тэрбээр 2012 оны тавдугаар сард МАН-аас гарч МАХН-д элсэж байсан. Гэвч 2016 оны тавдугаар сард буцаад МАХН-аас гарч, МАН-д элссэн. Тухайн үед “МАХН-ыг, Н.Энхбаярыг хүнд байдалд орхиж явлаа” хэмээн түүнийг буруутгах хүмүүс олон байсан бөгөөд “урвагч” гэх хоч өгсөн байдаг.

Харин одоо Д.Тэрбишдагва эрүүл, идэвхитэй амьдралыг сурталчилагч нэгэн болсон. Тэрбээр өөрийн цахим хаягтаа “ӨГЛӨӨНИЙ МЭНД” гэсэн үгтэй, үзэсгэлэнт байгалийн зурагтай пост оруулж өглөөг эхлүүлдэг уламжлалтай. Өдөр нь буддын шашны сургааль “постлоно”. Тэгээд ууланд алхана, хүнсчдийн холбооныхонтойгоо, мах, гурил, сүүний салбарынхантай цахимаар эсвэл биечлэн уулзана, мацаг барина, ном уншина, бичнэ, залуучуудыг дасгал хөдөлгөөнд уриална. Зарим өдөр элдэв номын нээлт “хэсэж”, тэгснээ зүгээ буруулан хуучин цагийн улстөрч нөхөдтэйгөө уулзах нь ч бий. Хамт амьдардаг юм шиг яаж мэдээд байна гэхээр, тэр өөрөө энэ бүхнийг цахим хаягаараа зарлачихдаг юм. Тэр өнгөрсөн хоёрдугаар сарын дундуур долоо хоног усан мацаг барьж, амжилттай дуусгасан. Долоо хоногийн усан мацгийнхаа үр дүнг танилцуулж, өөрийн туршлагаа нүүр номын найзуудтайгаа шууд бичлэгээр хуваалцсан нь нилээдгүй хандалт авсан юм.