• Өнөөдөр 2024-04-20

Тагнуулынхан ажлаа хийхгүй бол хакеруудын хар зах дээр "зарагдаад" дуусах нь, Монгол Улс

2021-11-24,   749

          “Хакеруудын хар зах дээр Монгол Улсын 2.3 сая мэдээлэл зарагдаж байна” гэх ноцтой мэдээлэл нийтийн сүлжээнд сар гаруйн өмнөөс цацагдах болсон. Хакеруудын учруулах аюулыг мэдэхгүй, хувь хүний нууцын үнэ цэнийг хүндэлдэггүй манай нийгэм эл мэдээллийг төдийлөн ойшоохгүй, онцолж анхаарахгүй өдий хүрэв. Гэтэл өчигдөр ТЕГ-ын Мэдээллийн аюулгүй байдлын газрын дарга Э.Эрдэнэ “Хакеруудын хулгайлсан мэдээллүүдийг зардаг хар зах маягтай сайт байдаг. Тус сайтад 2.3 сая иргэний алдагдсан мэдээлэл зарагдаж байсан гэх мэдээлэл бий. Анх аравдугаар сарын 6-нд тус сайтад тавигдсан. ТЕГ-аас энэ хэргийг ажлын хэсэг гараад шалгаж байгаа. Тавигдсан мэдээллээс харахад алдагдсан мэдээлэл нь Хаан банкны мэдээлэл байсан байж болзошгүй. Учир нь дансны дугаар болон тавигдсан мэдээллийг нь харахад тэгж дүгнэж болохоор байгаа" гэх тайлбар хийлээ. Тэгээд бүр УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хороо Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийг хэлэлцэж байх үеэр Тагнуулын ерөнхий газар нь “Хувь хүмүүсийн мэдээлэл хакеруудын хар зар дээр аль аравдугаар сарын 6-наас зарагдаж эхэлсэн” гэх тайлбар хийгээд сууж байгаа нь ямар гээчийн хоржоонтой хэрэг вэ. Өөрөөр хэлбэл, “Монгол Улсын иргэдийн хувийн мэдээлэл хар зах дээр арилжаалагдаж байгаа нь үнэн юм байна, ингэхдээ бүр Хаан банкнаас алдагдсан мэдээлэл байж болзошгүй юм байна” гэдгийг Тагнуулын ерөнхий газраас баталчихлаа гэсэн үг.

Хамгийн ноцтой нь, хувь хүний нууцын мэдээллүүд хакеруудын хар зах дээр сарын хоёр сар орчмын өмнөөс арилжаалагдсан, “Хаан банкнаас алдагдсан мэдээлэл байж болзошгүй” гэхээс өөр баттай сэжүүр хууль хяналтынханд, тэр тусмаа Тагнуулын ерөнхий газрынханд байхгүй байгаа юм байна. 

          Хувийн нууцын асуудалд хувь хүмүүс нь ч, хууль хяналтынхан нь ч хайнга, хайхрамжгүй хандаж ирсний тод жишээ бол энэ. Хакерууд Монгол Улсын 2.3 сая мэдээллийг хулгайлаад, түүний хар зах дээр арилжаалаад хоёр сар шахам болох гэж байхад одоо л анхаарал хандуулж эхэлж байна гэсэн үг.  Хакерууд эрх биш утасны дугаар, овог нэр төдийхөн хулгайлаагүй л байлгүй, тэгээд ч энэ мэтийн мэдээллийг 700 ам.доллараар зарахгүй нь ойлгомжтой. Хувь хүний овог нэр, утасны болон регистрын дугаар хүнсний дэлгүүрийн өрийн дэвтэрт дурайтал бичээстэй байдаг, хувь, хувьсгалын байгууллагууд нь хурууны хээгээр ажилтнуудынхаа цагийг бүртгэдэг зэргээр хувь хүний овог нэр, утасны дугаар, регистрийн дугаар зэрэг мэдээллүүд үнэ цэнгүй болоод удаж байгаа. Өөрөөр хэлбэл, хакеруудын хар зах дээр зарагдаж байгаа гэх хувь хүмүүсийн мэдээлэл бол овог нэр, утасны дугаараас илүү үнэ цэнтэй буюу хувийн нарийн мэдээллүүд байж болзошгүй. Тухайлбал, Тагнуулын ерөнхий газраас “Хувь хүмүүсийн дансны дугаар болон үүнтэй холбоотой бусад мэдээлэл тавигдсан  байсан" гэж тайлбарлаж. Хэрвээ Хаан банкнаас алдагдсан мэдээлэл гэдэг нь үнэн бол иргэн Доржийн регистр, арилжааны банкин дахь данс, дансанд нь байгаа үлдэгдэл, данс руу нь нэвтрэх нууц үг гээд банк санхүүгийн мэдээллүүд нь ч алдагдсан байхыг үгүйсгэх аргагүй болж таарч байна. Жишээ нь, арилжааны банкнаас зээл авахын тулд хаана ажилладаг, хэн хэнтэй амьдардаг, хаанаас, хэзээ хэдэн төгрөгийн зээл авч байсан, хэдэн төгрөгийн орлоготой гээд бүх мэдээллээ бүрдүүлж,  нэмээд долоон үеийнхээ намтар түүхийг бичиж өгөхөөс наагуур зүйл болдог. Тэгвэл тэр мэдээллүүд хакеруудын гарт орчихсон, арилжаалагдаж байгаа байж болзошгүй гэсэн үг. Хэрвээ тийм бол наад зах нь арилжааны банканд данстай байх, дансанд байгаа мөнгөө аюулгүй гэж итгэх боломж алга. 

Хувь хүмүүсийн мэдээлэл хар зах дээр арилжаалагдаад хоёр сар шахам болж байхад тагнуулын байгууллага нь “шалгаж байгаа” гэх тайлбар хэлээд сууж байх нь зүйд нийцэх үү. Тусгаар тогтносон улсын тагнуулын байгууллага илүү сонор соргог, илүү ур чадвартай байх ёстой юм биш үү. Зүй нь, хоёр сар орчмын хугацаа өнгөрчихөөд байхад “Шалгаж байгаа” гээд суух биш “Шалгасан, тийм тийм мэдээллүүд байсан, тийм тийм хүн худалдаж авсныг аюулгүй болгосон, тийм хүмүүс энэ хэргийг үйлдсэн” гэх баттай, ноттой тайлбар хэлээд сууж байх ёстой биш юм уу. 

            Иргэдийнхээ аюулгүй байдлыг хамгаалдаггүй, аанай л “Шалгаж эхэлсэн” гэх тайлбар хийгээд сууж байдаг тагнуулын байгууллагад итгэж болох юм уу. Хятадын 500 иргэн техник, тоног төхөөрөмжтэйгөө орж ирээд, тансаг зочид буудалд оффислоод гэмт хэрэг үйлдэж байсан ноцтой хэрэг саяхных. Гэтэл тагнуулын байгууллага тэр дор нь илрүүлээгүйгээс болж тэд тааваараа гэмт хэрэг үйлдэж байгаад гарч явахынхаа өмнөхөн илчлэгдсэн гэдэг. Нэмээд, "Монгол банкны веб хуудас руу хакерууд халдлаа" гэх мэдээлэл саяхан цацагдсан. "Хакерууд халдсан нь үнэн" гэх маягтай тайлбарыг Монгол банкнаас хийсэн. Гэвч хакеруудын зорилго юу байсан, ямар хохирол учруулсна тухай тайлбар хэн ч хийгээгүй байна. Энэ мэт үндэсний аюулгүй байдалтай холбоотой ноцтой хэргүүд дээр хайнга, хойрго ханддаг тагнуулын байгууллагад аюулгүй байдлаа бүрэн даатгаж  болох юм уу. 


Тагнуулынхан ажлаа хийхгүй бол хакеруудын хар зах дээр "зарагдаад" дуусах нь, Монгол Улс
АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 0
Шинэ мэдээ
Нийтлэлчид
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц
7509-1188