• Өнөөдөр 2024-04-27

ТЭР АРД ТҮМНИЙ СОНСОХ ДУРТАЙ ДУУ ХООЛОЙ БАЙЛАА

2022-11-28,   367

        Хүмүүний ертөнцөд тэр дуу хоолойгоороо содон төрөөд, гайхамшигтай дуу хоолойг бидэнд сонсгоод буцлаа. Нэг тийм хамаг бүхний хийморь цогийг бадрааж, сэрээсэн, түрж, нүргэлсэн түүний хоолойны бахдам жавхаалаг, хүчирхэг, бүдүүн хадааны сайхныг монголчууд нэгэн насаар нь ёстой чиг жаргаж сонслоо. Наадмын зүлэг ногоон дэвжээн дээр ч, радиогоор ч , цэнхэр дэлгэцийн хойморт ч, баримтат киноны хальсанд ч түүний дуу хоолой л байлаа. Хоолойгоор нь өглөө сэрж, үдэш үлгэр сонсож унтдаг ч нэгэн үе байв. Сүхбаатарын одонт, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Г.Чулуунбат нэвтрүүлэгч ийм л хүмүүн байлаа.

     Хүмүүс түүнийг ярихдаа “Өө, өнөө Төрийн дуу хоолой юу. Хаан дуут уу” л гэлцэнэ. Харин өнөөд хүмүүс “Төрийн дуу хоолой тэнгэрт дэвшлээ. Сайхан дуу хоолой байсан даа” хэмээн дурсаж ярьж байна. Монголын  үндэсний радио телевизийн тулгын чулууг тавилцаж, өрхийг нь татаж, үүдийг нь нээсэн хүний нэг бол тэр. Монголд анх удаа телевиз гэх зүйл үүсэхэд тэр дуу хоолойгоороо анхлан монголчуудтай мэндэлсэн. Тэр үеэс монголчууд түүний гайхамшигт дуу хоолойг тэр үеэс сонссоор өдгөө хүрсэн. Радио түүний мөрөөдөл байсан гэдэг. Энэ тухай “Радио сонсоод  хүн яаж энэ дотор багтдаг юм бол гэж гайхдаг байсан. Сүүлдээ өнөөх радиогоо задалж хүртэл үзэж байсан юм. Тэр үедээ радио гэдэг ямар гоё юм бэ.  Радиогоор ярих юм сан. Кино шиг харагддаг байвал бүх зүйл гарах нь ээ гэж боддог байсан. Тэгээд л радиод очиж үзэхийг мөрөөддөг болсон. Хүсэл мөрөөдөл минь биелэсэн шүү” гэж ярьсан байдаг.

      1960 аад оны үед одоогийн “Зориг сан” байгаа цагаан байшинд Монголын радио байдаг байхад тэрбээр “Радиогийн нэвтрүүлэгч авна” гэсэн зарын дагуу очиж шалгуулаад, дараа нь Кино үйлдвэрт ч очиж шалгалт өгч эхлэн Кино үйлдвэрт орсон байдаг. Ааваасаа бага залуугаасаа үлдэж, ээжтэйгээ дөрвөн дүүтэйгээ амьдардаг байж. Тэгээд ээждээ тусалж, ээжийгээ баярлуулахаар янз бүрийн ажил хийж, дараа нь ч радиод орсон байдаг. Ээж нь түүний анхны уншсан нэвтрүүлгийг үзээд уйлж, хачин их баярласан гэдэг. Ийм л ээж, дүү нараа баярлуулах хүсэлтэй энгийн нэгэн хүү өөрийн дуу хоолойгоор төр түмнээ баярлуулсаар тэр буцлаа. Тэрээр өөрийгөө “Төр, ард түмнийг холбосон гүүр. Төрийн үийг ард түмэнд хэлдэг. Ард түмний үгийг мөн төрд хэлдэг хүн” ч гэсэн байдаг. Үнэхээр ч төр, түмнийг холбосон эгэл даруухан нэгэн гүүр тэр мөн байсан. Мөнхүү Монголын баримтат киноны сод дуу хоолой байв. Монгол кино үйлдвэрт 1960 аад оноос эхлэн бараг бүх баримтат кинонд дуу хоолой үлдээсэн гэдэг.  

    Улсын наадам, тэмдэглэлт ой, Төр Засгийн бүх дипломат айлчлалын  киноны ганц текстийг тэр л уншдаг үе байсан аж. Тэр угаас уншихаар ирсэн, дуу хоолойгоо хүргэх үүрэг өвөртөлж ирсэн хүмүүн. Даалгавраа амжилттай сайн биелүүлээд буцлаа. Монголчуудын нэгэн үеийн түүхийг дуу хоолойгоороо бичээд явлаа. Дахин давтагдашгүй, содон гайхамшигт хүнгэсэн хоолойгоороо тэнгэрийн оронд очиж эндээс явсан гайхам эрхмүүдийн хүндэтгэлийн арга хэмжээг хөтлөхөөр мордлоо. Бид бол тэр гайхамшигтай дуу хоолойг хэзээ ч мартахгүй.


ТЭР АРД ТҮМНИЙ СОНСОХ ДУРТАЙ ДУУ ХООЛОЙ БАЙЛАА
АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 0
Шинэ мэдээ
Нийтлэлчид
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц
7509-1188