-2023 ОНД ДЭЛХИЙН ЭДИЙН ЗАСАГ УНАЛТТАЙ НҮҮР ТУЛЖ БОЛЗОШГҮЙ-

Олон улсын эдийн засагч, санхүүгийн зах зээлийн шинжээчдийн үзэж байгаагаар энэ оны эхний саруудад үргэлжилсэн эдийн засгийн уналт, бодлогын хүү, зээлийн зардлыг нэмэгдүүлсэн үйл явдлууд нь 2023 онд эдийн засгийн хямралын таамгыг нэмэгдүүлж байгаа гэнэ. Үүний нэгэн жишээ нь, өнгөрсөн гуравдугаар сард холбооны сангийн хүүгээ 0.25 хувиас 3.25 хувь болгон нэмэгдүүлээд байсан Америкийн Төв банк 2023 оны эдийн засгийн өсөлтөө 1.7 хувь гэж таамаглаж байна. Санхүүгийн зах зээлийн “Fitch Ratings” компани АНУ-ын эдийн засаг 2023 оны хоёрдугаар улирлаас эхлэн уналттай нүүр тулах аж. Гэсэн ч тус улс хэрэглээний санхүүгийн тогтвортой байдлаа барьж чадвал эдийн засгийн уналтын нөлөөллийг бууруулж чадах талаар мэдээлжээ.

                                    2023 онд дэлхийн эдийн засаг хэрхэх талаар Дэлхийн банкны Хэтийн төлөвийн группийн захирал Айхан Косе “Хөгжиж буй орнууд үйлдвэрлэл, хөрөнгө оруулалтын бууралт, бодлогын орон зай хязгаарлагдах, хэтийн төлөвийг бүрхэг болгож байгаа эрсдэлтэй нүүр тулахын тулд мөнгөний бодлогоо улсынхаа төсөв, төлөвлөгөөнд тохируулах шаардлагатай болно. Мөн энэ үед цар тахлын оргил үеэс үлдсэн эдийн засгийн хүндрэлийг арилгахын тулд шинэчлэл хийх хэрэгтэй. Тухайн шинэчлэл нь хөрөнгө оруулалт, хүний нөөцийг сайжруулах, орлого, жендэрийн тэгш бус байдлыг арилгах, уур амьсгалын өөрчлөлтийн сорилыг даван туулахад чиглэсэн байвал зохистой” гэсэн байна.

-БҮС НУТГИЙН 2023 ОНЫ ЭДИЙН ЗАСГИЙН ХЭТИЙН ТӨЛӨВ-

Дэлхийн банкнаас бүс нутгийн 2023 оны эдийн засгийн хэтийн төлөвийн талаарх судалгааны ажлаа танилцуулсан. Тухайлбал,

Зүүн Ази, Номхон далайн бүс нутаг: Эдийн засгийн өсөлт 2023 онд 5.2 хувь болж бага зэрэг өсөх төлөвтэй.

Европ, Төв Азийн бүс нутаг: Өсөлт 2023 онд 2.9 хувь болж удаашрах төлөвтэй байгаа бөгөөд уналтад орж болзошгүй.

Латин Америк, Карибын тэнгисийн орнууд: Эдийн засгийн өсөлт нь 2023 онд 2.7 хувь болж өсөн төлөвтэй.

Ойрхи Дорнод, Хойд Африкийн бүс нутаг: Өсөлт 2023 онд 3.4 хувь болж буурах төлөвтэй байна.

Өмнөд Азийн бүс нутаг: Эдийн засгийн өсөлт 2023 онд 6.0 болж буурна.

Сахарын цөл, Өмнөд Африкийн бүс нутаг: Өсөлт нь 2023 онд 3.8 хувь болж өсөх төлөвтэй байна.

                                Зургаан бүс нутгийн хэмжээнд эдийн засаг тогтвортой, заримд нь өсөлттэй байх төлөвтэй байгааг Дэлхийн банк судалгаагаар танилцуулсан ч ОУВС-гаас эдийн засгийн уналтаас болгоомжлохыг анхааруулсан. Дэлхийн хэмжээнд инфляц 2021 онд 4.7 хувь байсан бол 2022 оны төгсгөлд 8.8 хувь болж өсөх төлөвтэй байгаа. Гэсэн ч 2023 онд 6.5 хувь, 2024 онд 4.1 хувь болж буурах төлөвтэй байгаа бөгөөд “Эдийн засгийн хувьд хүнд үе арай ирээгүй байна” гэж ОУВС-гийн мэргэжилтнүүд мэдээлжээ.

-ОЛОН УЛСЫН НӨЛӨӨ БҮХИЙ МЭРГЭЖИЛТНҮҮДИЙН 2023 ОНЫ ДЭЛХИЙН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ТАЛААРХ БАЙР СУУРЬ-

Дэлхийн банкны ерөнхийлөгч ДЭВИД МАЛПАСС:

                      Дэлхийн эдийн засгийн өсөлт огцом удааширч, олон улс хямралд өртөх тусам дэлхийн эдийн засаг удаашрах магадлалтай байна. Эдгээр чиг хандлага нь хөгжиж буй зах зээл болон хөгжиж буй эдийн засагтай орнуудын хүн амыг “үгүй хийх” үр дагавартай байж болзошгүй. Инфляцийн түвшин бага, валютын тогтвортой байдал, хурдацтай өсөлтийг хангахын тулд бодлого боловсруулагчид хэрэглээгээ бууруулахаас илүүтэй үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэхэд анхаарлаа хандуулах хэрэгтэй. Бодлого нь өсөлт, ядуурлыг бууруулахад чухал ач холбогдолтой нэмэлт хөрөнгө оруулалт бий болгож, бүтээмж, хөрөнгийн хуваарилалтыг сайжруулахыг эрэлхийлэх ёстой.

“Евроази групп”-ийн үүсгэн байгуулагч ИАН БРЕММЕР:

"Ковид-19” цар тахлын улмаас сүүлийн жилүүдэд дэлхийн эдийн засаг хямарч, Орос, Украины мөргөлдөөн үргэлжилж, Европ дахь эрчим хүчний хангамжийн хямрал дэлхийн хэмжээнд инфляцийн түвшин огцом өсөхөд хүргэж байна. Олон орны өмнө тулгарч байгаа саад бэрхшээл ирэх саруудад ч хүндрэх төлөвтэй байгаа. Миний бодлоор 2023 он дэлхийн эдийн засгийн хувьд хамгийн муу жил болно. Дэлхийн эдийн засаг ирэх жил маш хүчтэй шуурга дэгдэнэ.

Их Британийн Эдийн засаг, бизнесийн судалгааны төвийн Эдийн засгийн ахлах зөвлөх ВИКИ ПРАЙС:

                      Дэлхийн олон орон инфляцийг хяналтдаа байлгахын тулд төсвийн болон мөнгөний бодлогоо чангатгасан. Харин одоо дэлхийн, Их Британийн хүсэж байгаа зүйл бол эдийн засгийн хэвийн түвшиндээ буцах эдийн засгийн шинэ бодлого.

-2023 ОНД ЭДИЙН ЗАСГИЙГ СЭРГЭЭЖ, ӨСГӨХ НӨЛӨӨ ҮЗҮҮЛЭХ ГУРВАН БОДЛОГО-

                      Дэлхийн орнуудын Төв банк инфляцийн хяналтаа үргэлжлүүлсэн ч дэлхийн эдийн засгийг хямралын түвшинд хүргэхгүй талаар судалгааны дүгнэлт гарчээ. Харин улсууд олон төрлийн бодлого боловсруулж, хэрэгжүүлэхээсээ илүүтэй хэдэн арга хэмжээг чанд баримталбал зохистой аж. Төв банкууд бие даасан байдлаа хамгаалж, бодлогоо шийдвэрээ тодорхой түвшинд хүргэж чадвал инфляцийг бэхжүүлэхэд туслах гэнэ. Харин хөгжингүй эдийн засагтай орнуудын Төв банк мөнгөний бодлогоо чангалснаар гадаад худалдаандаа сөрөг нөлөө үзүүлэх юм байна. Дэлхийн банк, ОУВС болон бусад санхүүгийн зах зээлийн байгууллагатай хамтарсан бодлого боловсруулах багийн судалгаагаар 2023 онд эдийн засгаа сэргээж, өсгөх гурван нөлөө бүхий шийдэл олжээ. Үүнд:

• Хөдөлмөрийн зах зээлийн хязгаарлалтыг хөнгөвчлөх: Уг төрлийн бодлогын арга нь ажиллах хүчний оролцоог нэмэгдүүлэх, үнийн дарамтыг бууруулахад нөлөө үзүүлэх гэнэ. Хөдөлмөрийн зах зээлийн бодлого нь алба хаагч, ажилтнуудыг дахин хуваарилахад тустай.
• Дэлхийн түүхий эдийн нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэх: Нийтийн зохицуулалт нь хүнс, эрчим хүчний хангамжийг нэмэгдүүлэхэд томоохон түлхэц болно. Эрчим хүчний түүхий эдийг нүүрстөрөгч багатай эрчим хүчний эх үүсвэрт шилжүүлэхх ажлыг түргэвчлүүлэх, эрчим хүчний хэрэглээг бууруулахад анхаарах.
• Олон улсын худалдааны сүлжээг бэхжүүлэх: Дэлхийн нийлүүлэлтийн хүндрэлийг арилгахын тулд олон улсын бодлого боловсруулагчид хамтран ажиллах ёстой. Улмаар худалдааны сүлжээг цаашид тасалдуулж болзошгүй протекционизмын аюулаас хамгаалсан дүрэмд суурилсан дэлхийн эдийн засгийн дэг журмыг дэмжих гэнэ.