• Өнөөдөр 2024-04-29

Амин нутгаас зүрхний амраг хүртэлх аялгуу дахиад ч эгшиглэнэ...

        Монголын урлагт амин хайртай нутгаа алагхан зүрхэндээ багтааж, өглөө мэт тунгалаг, гэгээн эх орноо өөрийн аялгуугаар хөглөж, аргадаж, бүүвэйлдэг хөгжмийн зохиолч бий. Өчигдөр тэр эх орон, монгол наадмын тухай гурван сайхан аялгуугаараа төрийн соёрхол хүртлээ. Тэгэх ч учиртай. Сонсох бүрд цээжин дотор омогшлын манан татдаг "Бурхан эх орон", "Миний монгол наадам", "Амин хайрын эх орон" бол яах аргагүй жинтэй бүтээлүүд. Амгай шаргиж, алсад нар мандахад аргагүй хөгжмийн зохиолч Л.Балхжавын гэсэн аялгуу хөвөрч, даруухан мөртлөө даацтай бүтээлтэй тэр төгөлдөр хуурынхаа ард дулаан инээмсэглэл тодруулан сууна. 

       Түүнээс хэчнээн сайхан аялгуу төрж, хэдээр нь бид сэтгэл зүрхээ ундаалдаг билээ гэдгийг магад "My voice” дууны тэмцээнээр багцаалж болох байх. Эхлэлд дурдсан эх орон, эх нутгийн дуу нь л гэхэд зүрх сэтгэлийн гүнд уулын горхи шиг хоржигнон урсах бол "Ангир ижий”, “Зүүдэнд ирсэн хонгорхон ижий", "Ижий минь байвал жаргалтай" гээд эх, үрийн хайрын нандин холбоо, уярал утгыг мэтгэсэн дуунууд нь сэтгэлд яруухан эгшиглэнэ. За тэгээд "Үггүй мордсон чи минь", "Чамайгаа оллоо", "Зүрхэн хоёр алга" зэрэг хайрын дуу нь дундрашгүй олон. "Надаар тоглосон хайр”, “Шөнө дундын бүжиг" гээд жүжгийн дуунууд ч санаа алдаж, бодолд автам, өнгөрснийг дурсаж, өнөөдөртөө алхам торгон бүтээлүүд. Сэдэв болоод санаа, төрж байгаа цаг хугацааны хувьд л анги ондоо болохоос бүтцийн хувьд зөөлөн даруу мөртлөө хүний сэтгэлийн дэгээ бүрийг гогдон татаж, заримдаа бүр юу ч үгүй онгичин сандаачдаг түүний аялгуунууд нартай өдөр эрч хүч, инээд баяр бэлэглэж, бүрхэг өдөр хөнгөн гуниг ч бороотой хамт асгадаг. Шүхэр шиг дэлгэгдэж, хумигдаж, шаагим борооноор дор нь хоргодом, эсвэл хаа яваа газраа орхиод гүймээр ч адгам, аргадам, тайвшрам дуунууд ч түүнийх. Хамгийн гол нь түүний хөгжим бүх оддын хоолойгоор эгшиглэж, тэднийг сайн бүтээлээр тэтгэн тэнхрүүлэх холбоо шижим ч бий.
 

       Ийм л тархац, цар хүрээ өндөр, урын сан халгим цалгим авьяастан тэр билээ.
     Ойрын жилийн бүтээлээс нь гэхэд "Содура", "Говийн домог", "Нарны үр сад" гээд киног бүтээж, хөгжмийг нь төрүүлсэн. Тэндээс онцолбол, "Хайр", "Зүрхний амраг" зэрэг дуу байна. Дуучнаа олж, дуугаа тааруулж, тун нарийн ажиллах нь аргагүй дээр дурдсан тэр олон дууны туршлага, хуримтлал байх. Ийм л гайхалтай, ганзага дүүрэн хөгжмийн зохиолч, сайн ч удирдагч, залуусыг өргөн дэмжигч. Яруу найрагч Ү.Хүрэлбаатар "Хөгжмийн зохиолч Л.Балхжав бол яруу найргийн маш их өндөр мэдрэмжтэй хүн. Үгийн утгыг гүнд нь ортол тэмтэрч, аялгуу оргитол билүүднэ. Түүний сэтгэлд зүлгэгдсэн үгс улам өнгө орж, жагсаалын цэрэг шиг нэгэн цогц хэм хэмнэл болон жигдэрч улмаар өөрөө дуулах шиг санагдана. Үг гэдэг түүний хувьд үгээр хэлбэржсэн аялгуу бөгөөд дуурьсахуйн дэвсгэр хөг юм" гэж түүний тухай өгүүлсэн байдаг.
 
    Үнэхээр ч үгийн торгон мэдрэгч, утга увдист нь зохицсон эгшиг аялгууг хөвөрдөгч тэр мөн л дөө. Дуу хуурын өндөр мэдрэмжтэй аав нь түүнийг урлагт дурлах суурь нь болж, ердөө хорь гаруйхан настай оюутан байхдаа л "Амин нутаг" дууны аялгууг зохиосон гэдэг. Түүнээс л тэр эхэлж, Монголын урлагт өөрийн гэсэн аялгууг эгшиглүүлж, үй түмээрээ хэн бүхний сэтгэлийн дайдад тунаран байна.
 
Түүний аялгуу өдгөө мэдээж нэмэгдэн төрнө үү гэхээс хасагдахгүй, дундрахгүй.

АРГАДАН БҮҮВЭЙЛЭГЧ

          Түүний аль ч аялгуунд сэтгэл аргадаж, бүүвэйлсэн зөөлөн хөг эгшиглэж байдаг. Сонсоход л "Энэ яг Л.Балхжав хөгжмийн зохиолчийн аялгуу байна" гэж танигдам. Аялгуундаа тэр эх, үрийн хайрыг, дурлалт хосын сэтгэлийг, алс, ойр бүхний дундах цаг хугацааг, яруу найрагчийн шүлгээрээ дамжуулж хэлэх гэсэн санааг бүрэн дүүрэн багтааж, цөм болгон төгөлдөр хуурын товчлуур дээр нэгтгэж, өөрийн мэдрэмж болоод өнгө хоршлоор амталж, сонссон хэнийг ч автуулж, бүтээлдээ гүн бат оршоож чаддаг уран бүтээлч. Уйлах, аргадах, санан үгүйлэх, уяран үймрэх гээд хүний сэтгэлийн долгисол давалгаа бүхэнд хүрч, тэдгээр мэдрэмжийг тэтгэн тэнхрүүлж, хөглөх аялгуу л түүнийх байдаг. 


Амин нутгаас зүрхний амраг хүртэлх аялгуу дахиад ч эгшиглэнэ...
АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 3
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2023-07-05 19:31:39
    Chalkhnii hugjim: Chaljaba u?
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2023-07-05 09:57:01
    Amjilt: Balhaa ahdaa amjilt husie
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2023-07-05 08:51:41
    н: Энэ тэнэг одоо тэгээд төийн шагналтан уу. Хуцваа
Шинэ мэдээ
Нийтлэлчид
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц
7509-1188