-Эхнэр нөхөр хамтдаа архидан согтуурч байгаад нэгнийхээ амийг хөнөөх тохиолдол цөөнгүй гарч байна-

            “Шар хад” орчимд байрлах ... автозасварын газарт ажилладаг 26 настай эрэгтэй Б тухайн өдөр гурван машинд их бага засвар хийж, орой нь 60 мянган төгрөг халааслаад гэртээ харихаар явлаа. Харих замдаа эхнэр рүүгээ утас цохин ахиу хэдэн төгрөг олсноо дуулгаж, хүнсний дэлгүүрээс нэг килограмм төмс, талх, түмний кола, “Хараа” 0.75 литр архи, хоёр “том пиво” авлаа. Гэртээ очмогцоо хажуу хашаанд нь амьдардаг найзыгаа эхнэртэй нь дуудаж, дөрвүүлээ өнөөх пиво, архиа ууж, наргицгаалаа. Шил архи нь дуусах мөчид Б-гийн эхнэр Э хэрүүл эхлүүллээ. Нилээд халамцсан Э нөхрөө найзынх нь эхнэртэй хардаж, Б уураа барьж дийлсэнгүй. Өглөө гэхэд Б эрүүлжүүлэхийн хүйтэн өрөөнд төмөр торны цаана сэрсэн бол түүний эхнэр Э хөхөрч хавдсан нүүрээ толинд нэг харчихаад, бүх бие нь янгинан өвдөж байсан ч шүд зуун талын нэг тарж хагарсан аяга шаазангаа шүүрдэж зогслоо...Харамсалтай нь, энэ бол тэдний хамтдаа архи уусан, муудалцаж, зодолдсон, эрүүлжүүлэхэд хоносон анхны тохиолдол байгаагүй юм.

Яг ийм дүр зураг өнөөгийн нийгэмд нийтлэг болжээ. Амьдралаа холбоод удаагүй залуу гэр бүлүүд дунд ахуйн хүрээний архидалт гаарч байна. Эхнэр нөхөр хоёулаа ууна, найз нөхдийндөө очиж эсвэл гэртээ авчирч ууна. Аливаа баяр ёслолыг алгасна, тэр тусмаа архигүй тэмдэглэнэ гэж бараг л байхгүй. Уусныхаа дараа нэгэндээ гомдоно, тунина, хардана, хэрэлдэнэ, тэгээд зодолдоно. Эцэст нь, нэг нь эрүүлжүүлхэд, нөгөө нь хүний нүүр харах аргагүй болтлоо зодуулсан байх нь гайхах зүйл биш болжээ. Цаашлаад архинд хөлчүүрхсэн нэг нь нэгнийхээ аминд хүрсэн тохиолдлууд ч хэдэн арваар тоологдож байна. Энэ сарын 1-4-ныг хүртэл буюу ердөө дөрөвхөн хоногт 839 хүн эрүүлжүүлэгдэж, гэр бүлийн хүчирхийллийн 470 дуудлага, мэдээлэл бүртгэгджээ. Харин эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах өдөр буюу гуравдугаар сарын 8-нд гэр бүлийн хүчирхийлэлд 166 иргэн өртсөн байгаа юм. Эдгээр дуудлага мэдээллийн 60-70 орчим хувь нь гомдол, мэдээллээр шалгагдаж, цөөнгүй хүмүүст эрүүгийн хэрэг үүсгэн хуулийн хариуцлага тооцдог байна. Гэхдээ зөвхөн эрчүүд, эр нөхрүүд эрүүлжүүлэгддэг, эхнэр хүүхэддээ хүчирхийлэл үйлддэг гэдэг ойлголт хуучирсныг хэлэх нь зүйтэй. Учир нь дээрх эрүүлжүүлэгдсэн, гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэн гомдол мэдээллээр хуулийн хариуцлага хүлээсэн хүмүүсийн дунд эмэгтэйчүүд, эхчүүд ч цөөнгүй бий. Өөрөөр хэлбэл, залуу гэр бүлүүд дунд нөхөр нь уудаг, эхнэр нь хүлцдэг ойлголт байхаа больж, тэнд хамт уудаг, эхнэр нь ч агсам тавьж, ар гэрээ түйвээдэг болжээ. 

Архинаас үүдэлтэй хэрүүл, гэр бүлийн хүчирхийлэл эцэстээ хоёр л сонголтод хүргэдэг. Нэг нь, архидан согтуурсан үедээ эхнэр нь нөхрөө, эсвэл нөхөр нь эхнэрээ ямар нэгэн байдлаар ноцтой гэмтээх, эсвэл аминд нь хүрч аавын хаалга татах. Харин нөгөө нь хүний дайтай амьдарна, болно, бүтнэ гэцгээн босгож байсан хамтын амьдралаа эцэслэж, үр хүүхдүүдээ ээжээс нь эсвэл ааваас нь өнчирүүлэх. 

Г.Уранбат: Хохирогчдын хувьд хамгийн өндөр дүнтэй буюу 40 орчим хувийг 25-39 насны эмэгтэйчүүд эзэлдэг

          Нийслэлийн Цагдаагийн удирдах газрын Гэр бүлийн хүчирхийлэл, хүүхдийн эсрэг гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн, цагдаагийн хошууч Г.Уранбат “Цагдаагийн байгууллагад 2021 оны эхний нэг сард хүүхэд, гэр бүлийн хүчирхийллийн шинжтэй 2834 дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдсэн. Энгийн үед хоногт 100-120 бүртгэгддэг. Үүнийг нэг жилийн дунджаар тооцвол 5000 орчим болно. Харин хүний биед халдсан, зодсон, сэтгэл санааны хүчирхийлэл үйлдсэн нь тогтоогдсон 5500 орчим иргэнд шүүхээр 7-30 хоног баривчлах шийтгэл жилд оногдуулж байна. Хохирогчдын хувьд хамгийн өндөр дүнтэй буюу 40 орчим хувийг 25-39 насны эмэгтэйчүүд эзэлж буй. Холбогдогчдын тухайд мөн энэ насны хүмүүс гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэгчээр бүртгэгддэг. Бусад насныхан хүчирхийлэл үйлдэхгүй байгаа юм биш. Нас насны ангиллаар өөр өөр хувь эзэлнэ. Гэхдээ 25-39 насны иргэд дангаараа 40 хувийг эзэлж байгаа юм. Өнгөрсөн 2020 онд гэр бүлийн хүчирхийллийн улмаас зургаан хүн амиа алдсан. Хохирогчдын 80 орчим хувь нь эмэгтэйчүүд. Ер нь энэ төрлийн гэмт хэргийн 60 орчим хувь нь архидан согтуурсан үедээ үйлдэгдсэн байдаг. Эхнэр нөхөр хамтдаа архидан согтуурч байгаад нэгнийхээ амийг хөнөөх тохиолдол цөөнгүй гарч байна. Гэр бүлийн гишүүд хооронд ямар нэгэн байдлаар үл ойлголцож, энэ зөрчил хуримтлагдсаар зарим тохиолдолд хүчирхийллээр төгсөж байна гэсэн үг. Мөн гэр бүлийн гишүүд хоорондоо ярилцахгүй, нэгнийгээ ойлгохгүй, цаашлаад бие биенээ хүндлэхгүй байгаатай холбоотой хүчирхийллийн шалтгаан их гарч байна. Энэ нь ганцхан эхнэр болон нөхрийн тухайд яригдаж байгаа зүйл биш юм” гэлээ. Залуу гэр бүл дунд үүссэн хагарал, үл ойлголцол тэднийг архи уух үед бага багаар илэрч явсаар 10, 20 жилийн дараа илүү ноцтой, том хохиролд хүргэх нь ч бий. Ханилж сууснаас хойш хуралдсан их бага гомдлоо архи амссан үедээ л хэлдгээс биш төдийлөн нээлттэй ярилцаж, ойлголцдоггүй нь залуу гэр бүлүүдийн нийтлэг дутагдал. Гэвч тэр гомдол нь хожмын нэг өдөр "тэсрэхээрээ" нэг нь шороонд, нэг нь шоронд орсон тохиолдол цөөнгүй бий.

О.Эрдэнэхишиг: Архидан согтуурсан үедээ 50 настай нөхрөө хороосон

          Энэ талаар ЦЕГ-ын Хэвлэл мэдээллийн төвийн ахлах мэргэжилтэн, цагдаагийн хошууч О.Эрдэнэхишиг “Сэлэнгэ аймгийн Мандал суманд гуравдугаар сарын 8-ны 23:55 цагт цагдаагийн байгуулагад архидан согтуурсан үедээ нэгнийгээ хөнөөсөн тухай дуудлага ирсэн. Тодруулбал, 48 настай эмэгтэй Б архи согтууруулах ундааны зүйлийг хэтрүүлэн хэрэглэсэн үедээ нөхөр болох 50 настай эрэгтэй С-ийн амийг хохироосон. Одоогоор тус аймгийн Мандал сумын сум дундын цагдаагийн газарт хэргийг мөрдөж шалгаж байгаа. Хүчирхийлэл, дарамт байсан уу, аль эсвэл архидан согтуурсан үедээ ялихгүй зүйлээс болж маргасан уу гэдэг нь тогтоогдоогүй байгаа” хэмээн ярилаа. Хэдхэн хоногийн өмнө үйлдэгдсэн хэрэг учир шалтгаан нөхцөл нь чухам юу болохыг шууд хэлэх боломжгүй. Одоогоор мөрдөн шалгах ажиллагаа явагдаж, задлан шинжилгээ хийж буй. Архи савнаасаа бусдыг дийлнэ гэж үүнийг хэлэх болов уу. Цэнгэл, жаргалаа бодон хамт олон, найх нөхдөөрөө нийлэн архидаж, согтуурсан үедээ нэгнийхээ амийг бүрэлгэдэг үзэгдэл сүүлийн үед цөөнгүй гарах болсон. Бүр насжилт нь залуужиж, 25 болон түүнээс дээш насны гэр бүлд хүчирхийлэл давамгайлах болов. Эцэст нь, архи хэзээ ч амьдралд өнгө нэмж, аз жаргал авчрахгүй. Харин ч эсрэгээрээ ханилж суусан ханиа насан туршид нь эрэмдэг болгож, эсвэл аминд хүрч, үр хүүхдээ өнчрүүлж, өөрөө аавын хаалга татах шалтгаан л болно. Архи тийм л ид шидтэй. Иймд залуу гэр бүлийн нөхөр, эхнэр та яг одооноос гэр бүлийн аз жаргалаа архинаас харамлаж, эрүүлээр инээж, эрүүлээр ярилцаж, эрүүлээр баярлаж хэвшээрэй.