Эргэлт.мн мэдээллийн сайтын Эрэн сурвалжлах нэгдэл Дорнод аймгийн Дашбалбар суманд үйл ажиллагаа явуулдаг БНХАУ-ын хөрөнгө оруулалттай “Шинь Шинь” ХХК  газрын хэвлийг сүйтгэж, хүн, мал, агаар, хөрсийг химийн хорт бодисын хаан гэгдэх хүнцэл, хар тугалга, цайр зэргээр хордуулж, Монголын хуулийг уландаа гишгэж байгааг цувралаар өнгөрсөн 2023 оны зургадугаар сард хүргэсэн билээ. Манай мэдээллийн мөрөөр Экологийн цагдаагийн албанаас хэвлэлийн хурал зарлаж, “Шинь Шинь” ХХК-ийн хэргийг шалгаж байгаа, удахгүй шүүхэд шилжүүлэх санал гаргах талаараа мэдэгдэж байлаа.

Үүгээр ч зогсохгүй Дорнодын ард түмнийг аюулд өртүүлж, Үндэсний аюулгүй байдалд заналхийлсэн БНХАУ-ын 100 хувийн хөрөнгө оруулалттай “Шинь Шинь” ХХК-д холбогдох хэргийг хянан хэлэлцсэн байдаг. Шүүхээс тус компанийг гэм буруутайд тооцож, ял оноосон юм.

Тодруулбал, холимог металлын ордын баяжуулах үйлдвэрийн хаягдлын сан буюу далангаас 2010 оны есүгээр сараас одоог хүртэл хугацаанд химийн хорт бодис болох хүнцэл /As/, хар тугалга /Pb/, цайр /Zn/ гэсэн хортой бодисоор бохирлогдсон ус шүүрч хаягдсаны улмаас газрын хэвлий, усны сан бүхий газар, гол мөрний урсац бүрэлдэх эх газарт тархаж хүний эрүүл мэнд, мал, амьтан, ургамал, тэдгээрийн үр удамд сөрөг нөлөөлөл үзүүлэх, өвчин эмгэг үүсгэх, үхэл, мөхөлд хүргэх нөхцлийг бүрдүүлж хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө байгаль орчныг бохирдуулж байгаль орчинд нийтдээ 672.652.394 төгрөгийн их хэмжээний хохирол учруулсан гэх хэрэгт Нийслэлийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 24.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар /Байгаль орчныг бохирдуулах/ яллах дүгнэлт үйлдэн Дорнод аймаг дахь эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд шилжүүлснийг хянан хэлэлцэж байлаа.

Тодруулбал, Дорнод аймгийн Дашбалбар сумын нутаг дахь холимог металлын “Улаан”-ы ордын 247А тусгай зөвшөөрөлтэй талбайд үйл ажиллагаа явуулдаг БНХАУ-ын хөрөнгө оруулалттай “Шинь шинь” ХХК-ийн баяжуулах үйлдвэрийн хаягдлын сан буюу далангаас 2010 оны есдүгээр сараас хойш 10 гаруй жилийн хугацаанд химийн хорт бодис болох хүнцэл, хартугалга, цайр зэрэг хорт бодисоор бохирлогдсон ус шүүрч байгаль орчинд хохирол учруулах болсон. Өөрөөр хэлбэл, чанаргүй материал буюу плёнк ашиглаж хаягдлын далангаа хучсаны улмаас цоорч, газрын хэвлий, усны сан бүхий газар, гол, мөрний урсац бүрэлдэх эх газарт тархаж хүний эрүүл мэнд, мал, амьтан, ургамал, тэдгээрийн үр удамд сөрөг нөлөө үзүүлэх, өвчин эмгэг үүсгэх, үхэл, мөхөлд хүргэх нөхцөлийг бүрдүүлж байгаль орчныг бохирдуулснаар нийтдээ 672.652.394 төгрөгийн хохирол учруулсан нь шүүхээр тогтоогдсон юм.

Нийслэлийн прокурорын газраас тус компанид Эрүүгийн хуулийн 24.1-4 дэх хэсэгт заасан “Химийн хорт, аюултай бодис, аюултай, хортой хог хаягдлыг агаар, газар, газрын хэвлий, усны сан бүхий газар, гол мөрний урсац бүрэлдэх эх, эх үүсвэрийн тэжээгдлийн муж, ус хангамжийн эх үүсвэрийн эрүүл ахуйн хамгаалалтын бүс дотор хаяж хүний эрүүл мэнд, мал, амьтан, ургамал, тэдгээрийн үр удамд сөрөг нөлөөлөл үзүүлэх, өвчин эмгэг үүсгэх, үхэл, мөхөлд хүргэх нөхцөлийг бүрдүүлж, их хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэргийг хуулийн этгээдийн нэрийн өмнөөс, хуулийн этгээдийн ашиг сонирхлын төлөө үйлдсэн” хэмээн яллах дүгнэлт үйлдсэн байдан. Шүүхээс тус компанийн экологид учруулсан хохирлыг нөхөн төлүүлж, 150 сая төгрөгөөр торгох ял шийтгэж, уул уурхайн үйл ажиллагаа явуулах эрхийг нь хоёр жил хасахаар тогтоол гаргасан билээ.

Тэгвэл Хятадын 100 хувийн хөрөнгө оруулалттай “Шинь Шинь” ХХК Монголын хуулийг уландаа гишгэж, үйл ажиллагаа зогсоолгүй байгаль орчныг сүйтгэж, дорнодчуудыг химийн хорт бодисоор хордуулсаар байгааг эх сурвалж мэдээллээ.

Эх сурвалжийн бидэнд өгсөн мэдээллээр “Шинь Шинь” ХХК-ийн үйл ажиллагаа огтоосоо зогсоогүй. Ганц, хоёр сарын хугацаанд олборлолт хийгээгүй байх. Торгуулиа төлсөн эсэх нь тодорхойгүй. Үйл ажиллагааг нь хаах ёстой хүмүүс нь хахууль авчихсан юм уу, бүү мэд. Ямартай ч энэ Хятад компанийн үйл ажиллагаа зогссонгүй. Монголын байгаль сүйтгэгдээд дуусаж байна” гэсэн юм.

Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Б.Бат-Эрдэнэ ээ, Дорнод аймгийн Дашбалбар сумын химийн хорт бодис, хятадуудын аархалд дарлагдаж дууслаа. Худгаас нь химийн бодис илэрч, хөрсний ус нь бохирдож, Улз голд нийлж байгааг хараад суух гэж үү.

Бидний бэлтгэсэн сурвалжилгыг https://ergelt.mn/news/62/single/21506, https://ergelt.mn/news/62/single/21571, https://ergelt.mn/news/62/single/21678, https://ergelt.mn/news/62/single/21740, https://ergelt.mn/news/62/single/21764 энд дарж хүлээн авч уншаарай.