-УЯАЧ ТҮШЭЭД ЭНЭ ӨДРҮҮДЭД ЭХ ОРНЫХОО ДӨРВӨН ЗҮГ НАЙМАН ЗОВХИСТ ЗҮСИЙГ НЬ Ч ЦЭЭЖИЛЖ АМЖААГҮЙ ХУРДАН МОРЬДЫНХОО ТООСОНД ХӨГЛӨЖ ЯВНА-

           Түмэн олныг төрд төлөөлж, Улсын их хурлын суудалд суух гишүүд, нэр бүхий сайд, дарга нарын дунд алдартны залаа унжуулж, жанжин малгай залсан уяач цөөнгүй бий. Зөвхөн морь уясаар улс төрд орсон нь ч байгаа, тэр бүү хэл айрагдсан морио танихгүй нь ч байна. Ер нь тэгээд морь уяж л байвал улс төрд орно гэж ойлгодог улс цөөнгүй байх шиг байна. 

НОМИН ХОНГОР МОРЬТОЙГОО НУТГИЙНХАА НААДАМД АНХ УДАА ИРСЭН УЛСТӨРЧ

           Энэ жилийн аймаг, бүсийн томоохон наадмуудад морио айрагдуулсан улс төрийн нөлөө бүхий эрхмүүдээс дурдвал, УИХ-ын даргын зөвлөх, Хархүүгийн Мандахбаяр Өмнөговь аймгийн 90, 91 жилийн ойн баяр наадмын их насны морьдын уралдаанд номин хонгор морио аман хүзүүнд хурдлуулсан. БНСУ-д багагүй хугацаагаар аялж ирээд л нутгийнхаа наадамд морь айрагдуулчихсан түүний хувьд сэтгэгдэл өндөр байгаа бололтой байсан. Айргийн хашаанд орж ирээд тэрбээр “Нутгийнхаа наадамд анх удаа ирээд морь уралдуулж, аман хүзүүнд хурдлууллаа. Сэтгэгдэл өндөр байна” гэсэн билээ. Түүний номин хонгор морины уяа сойлгыг Өмнөговь аймгийн Мандал-Овоо сумын харьяат, аймгийн алдарт уяач Б.Түмэн-Өлзий тааруулжээ. Улс төр, бизнес, хэвлэл мэдээллийн салбарт өөрийн байр сууриа олсон түүний хувьд хурдан морины салбарт хүч үзэхээр шийдсэн нь энэ аж. Удахгүй тэрбээр улаан залаатыг толгой дээрээ залах нь дамжиггүй бололтой. 

МОРИО Ч ТАНЬДАГГҮЙ, ХҮНД Ч ТАНИГДДАГГҮЙ СҮХБААТАРЫН ГИШҮҮД НУТГИЙНХАА НААДАМД ОДТОЙ НААДЛАА

            Сүхбаатар аймаг үүсгэн байгуулагдсаны 80 жилийн ойн баяр наадам энэ жил бай шагнал, хүн зоны хувьд бусад аймагтай харьцуулахад өргөн хүрээтэй болж өндөрлөсөн. Тухайлбал, азарга, их насны түрүү магнайг “Nissan Patrol Y62” машинаар байлсан байна. Үнэ өртгийг нь тооцвол тус бүр 300 сая төгрөгийн үнэтэй. Чамгүй их мөнгөөр байлсан нь нутаг, нутгийн уяач, наадамчдын тус наадмыг зорих гол шалтгаан болсон байх. Сүхбаатар аймгаас сонгогдсон УИХ-ын гишүүн Ж.Батсуурь, Н.Ганибал нар мөн уяач гишүүдийн тоонд багтах болжээ. 

           Н.Ганибал гишүүн өмнө нь морь уяж, айраг түрүү олон авч байсан гэнэ. Тэрбээр 80 жилийнхээ ойд хязаалан хээр үрээгээ айрагдуулав. Түүнийг айргийн хашаанд морьтойгоо зогсож байхад нь сурвалжлагч таньсангүй. Сэтгэгдэл авч дуусаад “Өөрийгөө танилцуулаач” хэмээн хүсэхэд гишүүн хэсэг балмагдаж, эгээтэй л нэр, гуншингаа дуудчихалгүй өнгөрч харагдсан. 

         Түүний дараа соёлон насны морьд барианы зурхайд орж ирэхэд УИХ-ын гишүүн Ж.Батсуурийн хонгор үрээ айрагдсан. Гэтэл тэрбээр айргийн хашаанд хүний морины хөлс хусаад, хээв нэг инээд алдан зогсохдоо тунчиг өөртөө итгэлтэй телевизийн дуранд өртсөн. Хөлсийг нь хусаж зогссон морь бол Завхан аймгийн уяач Т.Харцага гэдэг хүний халтар үрээ юм. Гишүүн маань морины зүс, уяач хоёроо ч ялгах сөхөөгүй сэтгэл нь хөөрсөн байв уу, аль эсвэл үнэхээр огт харж байгаагүй морио айрагдуулчихав уу. Ер нь морио ч танихгүй байгаа хүн тойргийнхоо иргэдийг таних болов уу хэмээх хошигнол ч хаа сайгүй гарсан. Төөрөлдсөн гишүүнд сурвалжлагч “Таны хонгор үрээ айрагдлаа, энэ мөн үү” гэж асуухад гайхсан харцаар “Тийм үү” гэж инээд алдсаар мориныхоо жолоог сая нэг атгаж байгаа харагдана. Тэрбээр сэтгэгдлээ “Хийморьтой байна аа, айргийн тавд давхисаар байгаад айрагдчихлаа шүү дээ, бараг” гэв. Ийн түгдчин сандрах гишүүнийг мориныхоо удам, угшлыг мэдэхгүйг сэтгүүлч анзаарсан уу, яасан “Таны үрээ Болдын Батцэнгэл гэдэг хүний унаган адуу байх шиг байна” гэхэд гишүүн “Тийм байна” хэмээн шилээ маажих нь холгүй зогсож харагдсан. 

         Энэ мэтчилэн уяач түшээд энэ өдрүүдэд эх орныхоо дөрвөн зүг найман зовхист хурдан морьдынхоо тоосонд хөглөж яваа бололтой. Тойргийнхоо ард иргэдийн амьдрал, амьжиргааг тэтгэж, дэмнэх ёстой атал зүсийг нь ч танихгүй хүлэгтээ өдөр, шөнөгүй тэжээл, тарианых нь мөнгийг зарцуулах гишүүд дээрх хүмүүсээр дуусахгүй биз. Ядаж л өөрийн нэр дээр уралдсан адууныхаа удам угшил, уяач, унаачийг нь тогтоож авчихаад ард түмний дунд аахилан уухилж гарч ирээд, алдар цолоо хүртмээр сэн дээ.