Муу ёрлож байгаа юм биш шүү. МАН-ын “Поп” удирдлагуудын буруугаас болж монголчууд олноороо дельта вирусээр үхэх нь. Дотооддоо халдвар алдаагүй цөөхөн орны нэг хэмээн домог мэт яригдаж, монголын хар ямааны мах, сармисыг дэлхийн дахинд судлах тухай бид бардам суусан цаг саяхан. Гэвч төрийн эрхэнд суугаа МАН болон тус намын “поп”-рох дуртай удирдлагуудын буруугаас болж халдвар “түймэр” мэт хурдацтай тархсан.

КНОП ДАРАГЧИД КОРОНАВИРУС ТАРААСАН УУ

      Дэлхий дахиныг “сөхрүүлж” буй коронавирусийн халдвараар өчигдрийн байдлаар Монгол Улс 749 иргэнээ алдаад байна. Тэдний дунд тангараг өргөсөн цагдаагийн алба хаагч, халдварын бүсэд ажиллаж байсан эмнэлгийн ажилтнаас эхлээд насанд хүрээгүй хүүхэд ч бий. Тэдгээрийн амийг бид төрөөс нэхэх ёстой. Учир нь суудлын “хорхой” нь дарагдаагүй МАН-ынхан Үндсэн хуулиа өөрчилж, өрсөлдөгчдөө “намнан” байж Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуулийг сүр дуулиантай зохион байгуулсан. Улмаар сонгуулийн сурталчилгаа хэмээн намын дарга, гишүүдгүй тойрог, тойрогтоо сурталчилгаа хийж эхэлсэн. Тухайлбал, МАН-аас Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшсэн Ухнаагийн Хүрэлсүх машин, нисдэг тэрэг хөлөглөн 21 аймгаар бүтэн тойрсон юм. Цаг үеэ мэдэрсэн бол цахимаар сурталчилгааг явуулах боломж түүнд байлаа. Гэвч тэр ард түмнээ бодсонгүй. Очсон газар бүртээ бөөгнөрөл үүсгэж, хуурамч инээмсэглэн хүн бүхэнтэй гар барин мэндчилж байв. Тэр бүү хэл, хэд хэдэн аймагт хийсэн уулзалтынхаа үеэр зочдоо тэвэрч, авч харагдсан. Сонгуульд зарцуулсан 26 тэрбум төгрөгөөр хэдэн эмнэлэгт амьсгалын аппарат авч, хэчнээн хүний алтан амийг аврах байсан бол. Жирэмсэн бүсгүйг “хөл нүцгэн” эмнэлгээс гаргахад У.Хүрэлсүх ард түмнээсээ уучлалт гуйн Ерөнхий сайдын суудлаа өгч байсан цаг саяхан. Харин тэр үйлдэл нь Ерөнхийлөгчийн сонгуульд бэлтгэхээс гадна хэд хэдэн зорилготой улс төрийн тоглолт байв. Тиймдээ ч ковидоор 749 хүн нас бараад байхад шинэхэн Ерөнхийлөгчийн маань суудалдаа "шигдсээр" байна.

ДЭЛХИЙ ДАХИН КОВИДТОЙ ТЭМЦЭЖ БАЙХАД “СОНГУУЛЬДСАН” МОНГОЛЫН ТӨР ДЕЛЬТА ВИРУСТЭЙ ТЭМЦЭЖ ЧАДАХ УУ

          “Коронавирусийн мутацилагдсан хувилбар Монголд орж ирэх нь цаг хугацааны асуудал, гэвч түүнийг оруулж ирэхгүй байхын төлөө хичээн ажиллаж байна” гэсэн утга бүхий мэдэгдлийг Шадар сайд С.Амарсайханаас эхлээд МАН-ын хэд хэдэн дарга нар өгч байв. “Хүссэн зүйл хүзүү ороох”-ын үлгэр биелж, Япон Улс руу явуулсан сорьцноос дельтай вирус илрэв. Энгийн вирусийн халдвар, тархалтыг хянаж чадаагүй, эмнэлэг, орны хүрэлцээ дутмаг, ажиллах хүчний нөөцгүй зэрэг эрүүл мэндийн салбар хүндхэн байгаа энэ цагт бид дельта вирусээр нэг ч хүн алдахгүй гэх баталгаа байхгүй. Харин ч дельта вирус монголчуудыг үй олноор нь үхэлд хүргэж мэдэх юм. Өдгөө дэлхий 124 оронд тархаад байгаа коронавирусийн дельта хувилбар нь Энэтхэгт Улсад өнгөрсөн оны арванхоёрдугаар сард илэрсэн талаар албаны эх сурвалжууд анх мэдээлж байсан.. Тэгвэл бусад мутациасаа илүү халдварлах чадвар, хор хөнөөлтэй гэгдэж байгаа дельта хувилбар дотроо дахин мутацилагдаж, дельта плас болсон билээ.

Дельта мутаци бусад хувилбараасаа илүү халдварлах чадвар, хор хөнөөлтэй

Дельта хувилбарын талаар ДЭМБ-ын Эрүүл мэндийн онцгой байдлын хөтөлбөрийн гүйцэтгэж захирал Майк Райан “Дельта мутаци нь бусад хувилбаруудаасаа илүү хурдан халдварладаг. Бусдаасаа илүү уян хатан. Энэ мутаци хүний биед халдварлахдаа биеийн хамгийн сул дорой буюу вирусийн хувьд хамгийн үр дүнтэй хэсгийг нь онилдог” гэжээ. Халдварлах чадварыг нь зарим орны эмнэлгийн байгууллагынхан экспоненциал гэж дүгнэсэн байна. Экспоненциал нь матетикиийн нэршил бөгөөд ямарваа нэгэн зүйлийг 10 дахин ихэсгэх, нэмэхийг уг нэршлээр хэлдэг аж. Энэ талаар АНУ-ын “Intelligencer” сэтгүүл “Хүн төрөлхтөнд нь цар тахлын экспоненциал аюул тулгарч байна. Энгийн жишээгээр бодож үзэхэд гурван хүн өвчлөх байсан вирусээр дөрвөн хүн өвчилж байгаа. Энэ байдал цаашид үргэлжилж экспоненциал болбол дэлхийд нэг өдрийн дотор 40 мянга орчим халдвар тохиолдол бүртгэгдэх байсан бол 524 мянга болж өөрчлөгдөнө. Халдвар чадвар нь энгийн вирусээс 13 дахин зөрүүтэй гэсэн үг” хэмээн тайлбарлажээ. Эрдэмтдийн энэхүү судалгаа үнэн бол өдөрт 2000 гаруй тохиолдол бүртгэгддэг байсан манай улсын халдварын тоо 20 мянгад хүрнэ. Үүнийг дагаад нас баралт ч багадаа 10 дахин нэмэгдэнэ. Ингээд бодохоор Монголын төр, Засгийн газар тэр цаг үед юу ч хийж чадахгүй бололтой. Харин “Та нар бол тангараг өргөсөн эмч хүн” гэж нойр, хоолгүй зүтгэж, сөхрөхийн даваан дээр ирсэн эмч нарын "нуруун дээр" л бидний амьдрал тогтож байна.