Нүүгээд очих өчнөөн Шинэ суурьшлын бүс бий, нийслэлчүүдэд. Хотын захыг хороо, суурин газар болтол нь төвхнүүлэх гэж төлөвлөгөө гаргаж, төсөв зарцуулсан Шинэ суурьшлын бүсдээ үерийн эрсдэлтэй нөхцөлд амьдарч байгаа иргэдээ суурьшуулах цаг нь нэг мөсөн иржээ. Хэдэн жилийн өмнө үерийн аман дээр буусан айлуудын эздийг ажилдаа яваад ирэхэд нь гэрийг нь албадан нүүлгэн шилжүүлээд “Энд Шинэ суурьшлын бүс байгууллаа” хэмээн албаныхан таван газрыг цохон тэмдэглэж хэлж байлаа. Тэд зоригтой, шийдэмгий байсныхаа хүчинд олон айлын эд хогшлыг, улсын хөрөнгийг, иргэдийн амийг аварсан ч байж мэдэх үйл явдал ойрын өдрүүдэд өрнөж байна. Тухайн үедээ “Зэлүүд, дэд бүтэц хөгжөөгүй, автобус унаа явахгүй, хотын төвөөс алслагдсан, сургууль, цэцэрлэгийнх нь барилга удаан баригдаж, иргэдэд амьдрах таатай нөхцөл бүрдүүлээгүй байж иргэдийг шилжүүллээ. Хотын төвөөс алслагдсан багийн төвийн иргэд шиг, мартагдсан суурингийн хүмүүс шиг амьдарч байхаар үерийн ам байсан ч яах вэ, Улаанбаатар руугаа нүүе” гэх шүүмжлэлд, иргэдийн эсэргүүцэлд өртөж байсан өдгөө нөхцөл байдал өөр болжээ. Байгуулсан таван Шинэ суурьшлын бүс нь өдгөө сургуультай, цэцэрлэгтэй, эмнэлэгтэй, цахилгаантай, автозамтай, дэд бүтэц хэдийнэ хөгжсөн хотын захын хороо шиг болсон байна. Хэрэв Шинэ суурьшлын бүс байгуулж одоогийн үерийн голомт болоод байгаа Дарь-Эх орчмоос айлуудыг албадан нүүлгэн шилжүүлээгүй бол өнөөдөр урсах айлын тоо эрс нэмэгдэж байх байлаа. Хатуухан хэлбэл, олон хүний амь эрсдэх өндөр нөхцөлтэй байлаа гэсэн үг.

Үерт өртсөн айлуудад улсаас шинээр гэр олгож, усанд урссан хашааг нь янзалж, додомдоод яг бууринд төвхнүүлвэл нэмэр алга. Энэ жил дахиад л бороо орно, тэрний дараа жил ч орно. Ирэх улиралд бороо ордгоороо орж, айлууд урсдгаараа урсах нь. Дахиад л хүний амь үйж, олон зуун иргэн хохирч, улсын хөрөнгө үнэгүйдэх нь. Ийм учраас хүнээ бодсон шийдвэр гаргаж үерт өртсөн айлуудыг бууринд нь биш, Шинэ суурьшлын бүсэд төвхнүүлье. Нүүгээд очсон иргэдийн хүүхдийг сургууль, цэцэрлэгт хамгийн хурднаар бүртгэж, газрын гэрчилгээг нь өдөрт нь олгож, нийтийн тээврийн хүртээмжийг нь нэмэгдүүлж, цахилгааныг нь холбоод, бүртгэлийг нь төвөггүйхэн хийгээд угтах ажлыг зохион байгуулж чадвал асуудал алга. Энэ ажилд улсаараа гар бие оролцоод, үерийн бүсэд амьдарч байгаа иргэдийг хаягжуулж, хараа хяналттай, хууль ёсны газартай, айл шиг айл болгоход төр ингэж оролцох боломжтой болжээ. Түүнээс бууринд гэр барьж, эд хогшил авах халамж олгоод, хариуцлагатай байхыг шаардаад өнгөрвөл нийслэлээрээ, дүүргээрээ усанд үйж, урсах юм байна.

        Хотын дарга үерийн дараа дахиад нэг Шинэ суурьшлын бүс байгуулж байгаагаа дуулгасан. Түүндээ иргэдийг нүүлгэн шилжүүлж, амьдрахад таатай нөхцлийг бүрдүүлэхээ ч хэлж байна лээ. Тодруулбал, Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч, НОК-ын дарга Д.Сумъяабазар “Эхний ээлжид Баянзүрх дүүргийн 21 дүгээр хороонд үерийн эрсдэлтэй байршилд байгаа 46 айлыг нүүлгэн шилжүүлэх таван га газрыг бэлтгэсэн. Тухайн байршилд 66 айл буух боломжтой. Энэ газар бол Баянзүрх дүүргийн 21 дүгээр хороотой хамгийн ойр байршил. Өнөөдрөөс иргэдийг нүүлгэн шилжүүлэхээр зам засах, цахилгаанд холбох ажил эхэлсэн. Мөн иргэд тухайн байршлаас өөр байршил руу нүүх хүсэлт гаргах боломжтой. Нийслэлийн Газар зохион байгуулалтын албанаас нийслэлийн хэмжээнд төлөвлөгөөнд тусгагдсан байршлуудад газар олгох юм. Нийслэлийн хэмжээнд үерийн эрсдэлтэй бүсэд буусан 3000 орчим айл байгаа гэсэн судалгаа гарсан. Эдгээрээс 500 айл зөвшөөрөлгүй буусан байна. Тус айлуудыг нүүлгэн шилжүүлэх 1000 га орчим газрыг НИТХ-аас өнгөрсөн долдугаар сард  баталсан. Тухайн байршлууд руу нүүх мэдэгдлүүдийг дахин хүргүүлж эхэлнэ” гэсэн юм.

Тэгвэл Хотын даргын хэлсэн болон хэлэх хэд хэдэн байршил дээр нэмээд нүүх боломжтой Шинэ суурьшлын бүсийн байршлыг уншигч танд хүргэж байна.

Улаанбаатар хотын хүн амын нягтаршил ихсэж хотыг тэлэх зорилгоор нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар 2016 онд таван бүсийг шинэ суурьшлын бүс болгон тухайн үед зарласан. Тодруулбал, Морингийн даваа, Авто худалдааны төв, Био-Сонгино, Улиастайн ам, Яармагийн спорт цогцолбор орчмын шинэ суурьшлын бүсийн хот төлөвлөлтийн суурь судалгааг гаргаж, иргэдийг нүүлгэн шилжүүлсэн юм.

-Био-Сонгино орчмын суурьшлын бүс: Улаанбаатар хотоос 40 гаруй км-ийн зайтай, улсын чанартай өндер хүчдэлтэй, 620 хүүхдийн сургууль, 340 хүүхдийн багтаамжтай цэцэрлэг, шинэхэн баригдсан эмнэлэгтэй. Таван чиглэлийн нийтийн тээвэр зорчдог, ажлын байртай.

-Морингийн даваа орчмын суурьшлын бүс: 320 хүүхдийн сургууль, цэцэрлэгтэй. Морингийн давааны баруун хэсэгтэй байрлалтай, цахилгаан, дулаан шийдэгдсэн.

-Авто худалдааны төв орчмын суурьшлын бүс: Сургууль, цэцэрлэгийн барилга баригдсан. Хотын төвөөс 20 гаруй км-ийн зайд байрладаг. Хорооны эмнэлэг, улсын өндөр хүчдэлтэй. Ажлын байр хүртээмжтэй. Эмээлт, 1000 машины зогсоолд хамгийн ойрхон төв суурин байрлал юм.

-Улиастайн ам орчмын суурьшлын бүс: Хотын төвөөс 20 хүрэм км-ийн зайтай байрладаг. Амралт цогцолборын хүрээлэн, улсын цахилгаан, нийтийн тээвэр, бага сургууль, цэцэрлэгтэй. 

Нийслэлийн ИТХ-аар батлагдсан байршилд үерт өртсөн болон үерийн эрсдэлтэй байршилд байгаа айлуудыг нүүлгэн шилжүүлэх төлөвлөгөөний дагуу Баянзүрх дүүргийн 21 дүгээр хороонд таван га газрын байршил бэлэн болсон нь.