ТЭМДЭГЛЭЛ: БИД БОЛ ӨӨРТӨӨ ДУРЛАСАН ХОРХОЙ

Д. Бямбасүрэн:
Соёл урлаг

2023-09-16, 747

Айдас түгшүүр, ганцаардалдаа идэгдсэн залуу шүлэг уншин зогсоход, утас дуугарна. Өөртэйгээ байх дуртай, юу ч түүнд садаа болоход дургүй залуугийн гол айдас утас. Тэр дуугарч буй утас руу “Болиоч” гэж орилон, барьж буй тэмдэглэлийн дэвтрээ шидсэнээр дээд талын өрөөнөөсөө захиа барьсаар бууж ирнэ. Утга зохиол судлаач, зохиолч,яруу найрагч, хэл, бичгийн ухааны доктор П.Батхуягийн “Би ирлээ” моно драм жүжиг ийн эхэлнэ. "Би ирлээ" гэсэн захидлын эзнийг хайхаар жүжгийн үйл явдал өрнөнө.

Өнөө залуу огцом гэмээр гэнэт утсаа авч “Байна уу” гэж аяархан дуугарахад, хайрлаж байсан эмэгтэй нь өөрөөс нь хүүхэдтэй болсон тухай хэлж, түүнийг “Чи үнэхээр бэртэгчин юм, зөвхөн өөртөө дурласан хорхой юм” гэнэ. Энэ л жүжгийн гол чанарыг тодотгож, дүрийг тодорхойлж буй гол үг гэмээр. Залуу үнэхээр өөрөөсөө өөр юуг ч хайрладаггүй, мэддэггүй, түүнээсээ болж зовлон шаналлын туйл болж буй нэгэн байлаа. Утас хангинах бүрд тэр айн чичирч, сандарч мэгдэн, “Энэ хэн бол” гэж тааж ядан, зургийн цомгоо дэлгэн “Арай аавын талын хамаатнууд биш биз. Олуулаа гэр дүүргээд заваан гэж жигтэйхэн” гээд л төсөөлөн бодож, байж сууж ядна. Хэн нэгэн түүнийг ийм адгуу, сандруу, тайван бус болгодог гэхээр хэчнээн болхи бүдүүлэг, зожог ганцаардмал, бухимдал дүүрэн нэгэн гэдэг нь уншигч танд хангалттай ойлгогдож байгаа болов уу. Тэр найз нөхөд, бусад хүний талаар бодон өөр дээр нь ирж юм гуйж, тээр болох вий гэж үхтлээ айна.

Хүн л гэхээр айдаг, тийм зожог, ганцаардмал, хэн ч өөр рүү нь ойртохооргүй өчүүхэн өрөвдөм, өт хорхойноос дор амьтан болсон хүнийг, түүний амьдран буй ахуй тэр хэрээр хэчнээн айдастай, сэрэмж, болгоомжтой, тайван бус байгааг тус жүжгээр хөндөж байгаа аж.

Гартаа барьж байгаа гаанс, тэнгэрт түгж байгаа од хүртэл түүнд тээртэй санагддаг гэхээр ямар аймшигтай бэртэгчин, ганцаар оршигч байна вэ, хүн өөрөөсөө өөрийг хайрлахгүй байна гэдэг хэчнээн гутамшигтай, гунигтай, дорой буурайг “Би ирлээ” моно драм ямар ч өнгө, хөшиггүйгээр илчлэн үзүүлж байна.

Хувь хүн зөвхөн өөрийгөө тэвэрч, бөөцийлж, тэрүүхэн тэндээ болоод л явах нь хүнийг юу руу түлхэж, хэн болгож, нийгэмд ямархан иргэн болгож төлөвшүүлж, эцэст нь хэн байгаад дуусах вэ гэдгийг эл жүжгийг үзсэн хэн бүхэн хариултыг нь олж, ийм л учраас бид нийгэмших ёстой, бусадтай харилцах ёстой, тэднийг хайрлаж, туслах ёстой байдгийг ойлгох биз ээ. Хүн бүрд зожог, ганцаардмал зан их, бага хэмжээгээр бий. Гэхдээ үүнийгээ томруулж, хэтрүүлж, хэт өөртөө дурлавал "Би ирлээ" моно драм жүжгийн ганган хээнцэр, гял цал байдлаас өөр юу ч үгүй болтлоо хоосорсон залуугийн дүрээс харж болох байна. Эцэст нь тэгээд бусдаас тусгаарласан өөрийгөө авч зугатааж, бүхнээс өмгөөлж, холдсоор эргээд өнөө бэртэгчин, хувиа хичээсэн өөр дээрээ л очиж, өөрийгөө хөнөөж дуусгах л зам бий. Өөр угаас хэнийг ч хөнөөх билээ, өрөөл бусдаас зугатааж явсан юм чинь. Хатуухан хэлэхэд, бидний ертөнцөд ийм хүн олон. Ихэнх нь өөртөө дурласан, өөрийгөө бодсон хорхой мэт араншинтай болсон. Тэгээд дөлж, зугатааж, нуугдаж, юмны араар орж, сууж, зогссон газраа ч тайван тухтай сууж, зогсож чадахгүй, айж, түгшиж, сандал, ширээ, шал, хана гээд хажууд нь байгаа эд зүйл хүртэл тээр, тээг, саад болж байгаа. Өөрсдийгөө "Би ирлээ" жүжгийн том толинд харж, хэр өөрчлөгдөж, хорвоогийн юмсад хэрхэн хандаж буйгаа, өөрийгөө хэчнээн тусгаарлаж яваагаа хараарай. Цагаан хослолтой ганган энэ залуу магад та ч байж мэднэ.

/Гэгээн муза-17" наадамд нэр дэвшиж буй "Би ирлээ" моно драмыг үзсэн бэсрэг тэмдэглэл/

Эл жүжгийг Дорнод аймгийн Хөгжимт драмын театрын найруулагч Р.Адъяабаатар найруулж, МУСТА, жүжигчин С.Батмөнх тоглосон юм. Ингээд бид найруулагчтай нь товч ярилцлаа.

-“Би ирлээ” моно драм жүжгийг найруулахад юугаараа онцлог байна вэ, яагаад энэ зохиолыг сонгож авсан бэ?

-Манай Дорнод аймгийн Хөгжимт драмын театр анх удаа моно драмаар “Гэгээ муза” наадамд өрсөлдөж байна. Жүжгийн зохиолыг сонгож авсан шалтгаан нь П.Батхуяг багшийн зохиолын үг их гоё. Анх жүжигчин С.Батмөнх маань анх зохиолыг нь санал болгосноор бид “Би ирлээ” жүжигт хамтарсан юм.

-Моно драм жүжиг олон дүртэй жүжгээс илүү жүжигчинтэй тулж харилцахыг шаарддаг байх?

-Тийм ээ, илүү тухайн дүрийн сэтгэл зүй, тээшийг 40 гаруй минутын турш тээж ганцаараа тоглодог учир жүжигчнээс илүү ур чадвар шаарддаг.

-Танай театрын хувьд “Гэгээн муза” наадамд анх удаа моно драмаар оролцож байгаа юм байна. Өмнө нь ямар төрлөөр оролцож байв?

-Өмнө нь манай театр “Ярьдаг мод” хүүхдийн жүжгээр гранпри авч байсан. Мөн “Мангасуудын хаан” гээд олон жүжгээр оролцож шилдэг найруулагч, зохиол гээд шагнал хүртэж байсан.

-Ярилцсанд баярлалаа.

-Баярлалаа.

ТЭМДЭГЛЭЛ: БИД БОЛ ӨӨРТӨӨ ДУРЛАСАН ХОРХОЙ

Шинэ мэдээ

Нийтлэлчид