Хүр хорхой хөвч ойг хөнөөж дуусах нь, Н.Уртнасан сайд аа

Б. Цогтбаяр:
Эрэн сурвалжлах- Газар дээрээс нь

2021-06-30, 1707

БЗД-ийн XI хороо, Богд хан уулын зүүн хэсэг, Төр хурхын амны ойд хүр хорхойн хэд хэдэн голомт бий болж, тус ой мөхлийн ирмэгт иржээ. Эргэлт.мн мэдээллийн сайт энэхүү сурвалжлагийг Төр хурхын амны "Айргийн эмнэлэг"-ийн арын ойгоос бэлтгэлээ. Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Н.Уртнасан, Богдхан уулын дархан цаазат газрын хамгаалалтын захиргааны дарга Н.Пүрэвжав, Ойн судалгаа, хөгжлийн төв Богд хан ууланд бий болсон хүр хорхойн голомтууд нэн даруй устгахгүй бол мөдхөн ойгүй болох нь.

Хүр хорхой ой дунд яг л тахал шиг тархдаг аж

Хүр хорхойд идэгдэж, мөхлийн ирмэгт ирсэн ойг хайж цөхөх шаардлагагүй ажээ. БЗД-ийн XI хороо буюу олны хэлж заншсанаар Хонхороос Төр хурхын амны ногоон ой дунд гурван хэсэг газар шарлаж харагддана. Ойртож очвол тус хэсэг газарт хүр хорхойн голомт бий болсон байх агаад хүр хорхойд идэгдсэн модод тэр даруй үхжиж, нэг ширхэг ч ногоон шилмүүсгүй болсон байх ажээ. Тус голомтууд аажмаар хүрээгээ тэлсээр бүхэл ойг хамарч, ногоон ой үхмэл шаргал болж хувирдаг байна. Нов ногоон байсан ой хэдхэн хоногийн дотор хүр хорхойд бүрэн эзлэгдэж, нэг ч ногоон шилмүүсгүй байх нь үнэхээр л сэтгэл эмзэглэм дүр зураг байдаг аж.

Хүр хорхойн голомт бий болсон ой дунд шавьжнаас айдаг хүн орох ч аргагүй юм. Айдаггүй байлаа ч удаан тэсэх боломжгүй ажээ. Модны мөчир бүрийг хүр хорхой өвч бүрхсэн байх бөгөөд нэг нэгэндээ шахагдаж, бас хэт томорхоороо биеэ дийлэлгүй газар унадаг бололтой юм. Газраар хөл гишгэх зайгүй шахам л "хөглөрнө". Ингэж газарт унасан хүр хорхойнууд дөнгөж цухуйж байгаа зулзаган модод руу буцаж мацдаг ажээ. Бас шүлсээрээ мөчирнөөс дүүжлэгдэж, салхины аясаар нэг модноос нөгөө модонд дамжиж хөнөөл учруулдаг "муу ёрын" шавьж юм.

Хүр хорхой зэрэг хортон шавьж 150 орчим мянган га талбайг "устгажээ"

БОАЖЯ-ны Ойн хортон шавжийн мэдээллийн санд 6 овог, 29 баг, 73 төрөл, 92 зүйл ойн хортон шавьж бүртгэгдсэн байдаг аж.

Эдгээрээс 4-5 зүйлийн хөнөөлт шавьж нийслэлийн ногоон бүс, Сэлэнгэ, Архангай, Завхан, Төв зэрэг аймгуудад хамгийн өргөн тархсан байдаг гэнэ. Тэр дундаас энэхүү Сибирийн хүр хорхой хамгийн хор хөнөөлтэй нь. Хүр хорхой голдуу шилмүүс, навч, модны хатуулгаар хооллодог бөгөөд ер нь л таарснаа идэж устгадаг аж.

Хүр хорхой авгалдай, хүрэнцэр зэрэг үе шатыг дамжин өсч бойжихдоо гурван жилийг зарцуулдаг байна. Өөрөөр хэлбэл, хэрвээ устгахгүй бол гурван жил тутамд хүр хорхойн тоо толгой олширч голомт бий болдог юм байна. Энэ хугацаанд тухайн амьдарч буй модныхоо шилмүүсээр хооллоно. Ийм процессоор ой мод шавжинд 23 жилийн хугацаанд идэгдсэн бол хатаж хуурайшаад бүрэн үхжиж дуусна. Манай орны хэмжээнд 150 гаруй мянган га ой хүр хорхой зэрэг хортонд шавжинд идэгдэж, бүрэн устсан судалгаа байна. Харин эхний 12 жилд буюу хортон шавжийг яг идэж байх хугацаанд нь тэмцэж, устгаж чадвал эргэж сэргэх боломж бага боловч байдаг гэнэ.

Ойн хортон шавьж устгал, ойжуулалт, нөхөн сэргээлтэд жил бүр 3-10 тэрбум төгрөг зарцуулдаг

БОАЖЯ-наас ойн хортон шавьж устгал, ойжуулалт, нөхөн сэргээлтэд жил бүр 3-10 тэрбум төгрөг зарцуулдаг. Ойн хортон шавьж устгалын төсвийг хортон шавжний тухайн жилийн тархац, голомтуудаас хамаарч харилцан адилгүй баталдаг гэсэн үг. Энэ хөрөнгөөр жил бүр дунджаар 150 гаруй мянган га талбайд хор цацаж, утаа тавьж хортон шавжийг нь устгадаг гэх. Гэвч жил бүр өдий төдий хөрөнгө зарцуулдаг атлаа дараа жил нь дахиад л шинэ голомтууд бий болсон байдаг. Товчхондоо бүрэн үр дүнтэй байж чадахгүй байгаа нь Төр хурхын аманд бий болсон хүр хорхойн голомтуудаас шууд харагдаж байгаа юм.

Хүр хорхой хөвч ойг хөнөөж дуусах нь, Н.Уртнасан сайд аа

АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.