Авлига авч, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, халаасаа түнтийлгэсэн эрхмүүдийг хэрэг хэрхэн шалгагдаж байна вэ. Хамгийн сүр дуулиантайгаар баривчлагдаж, “шалгагдаж байна” гэх хоёрхон үгээр хаалт хийсэн эрхмүүдийн хэрэг хаана, хэрхэн шийдэгдэж, бас хэн нэгэн даргын ширээн дээр замхарч байна вэ гэдгийг эргэн сануулж байна.

УБТЗ-ААС СҮР ДУУЛИАНТАЙ БАРИВЧЛАГДСАН Ж.ПУНЦАГИЙН ХЭРЭГ

          АТГ-ын мөрдөгчид өнгөрсөн нэгдүгээр сарын сүүлчээр “УБТЗ” ХНН-ийн Дотоод аудит, хяналт шалгалтын албан дарга Ж.Пунцаг нарыг баривчилсан байдаг. Тодруулбал, Дотоод аудит, хяналт шалгалтын албаны дарга Ж.Пунцаг нь албан тушаал, эрх мэдлээ урвуулан ашиглаж, бусдад давуу байдал олгосон, авлига авсан байж болзошгүй нөхцөл байдал гүйцэтгэх ажиллагааны явцад тогтоогдсон учир түүнийг саатуулсан билээ.  

Ж.Пунцаг нь 2016 оны УИХ-ын сонгуулийн дараа “УБТЗ” ХНН-ийн Дотоод аудит, хяналт шалгалтын албан даргаар томилогдсон. Гэвч энэ албан тушаалд томилогдохоо АТГ-аас ашиг сонирхлын зөрчилтэй эсэх тодорхойлолт, ЦЕГ-аас ял шийтгэлтэй эсэх тодорхойлолт авалгүй томилогдсон гэгдэж байсан. Улмаар 2019 онд Тагнуулын ерөнхий газраас Ж.Пунцагийг баривчлан шалгаж байсан билээ. 

Тэгвэл түүний хэрэг гурван сар өнгөрч байхад хэрхсэн нь тодорхойгүй, хаана хаагдсан ч бүрхэг хэвээрээ байна. Эх сурвалжийн бидэнд өгсөн мэдээллээр “Ж.Пунцаг нөлөө бүхий эрхмийн баруун гарын хүн, хар багийн найз нь учраас гадуур байцаагдаж байгаа нэртэй зугаацаж, хэргээ хаалгах юм шиг байна лээ” гэв.

ТЕНДЕРИЙН “ХЭРЭГТЭН” Я.АМАРЖАРГАЛ

           АТГ-ын Мөрдөн шалгах хэлтсийн мөрдөгчид арваннэгдүгээр сарын 11-нд Улсын II төв эмнэлгийн дарга Я.Амаржаргалыг баривчилж, ШШГЕГ-ын харьяа Цагдан хорих 461 дүгээр ангид албадан саатуулсан байдаг. Тодруулбал, түүнийг тендертэй холбоотой асуудлаар шалгаж байгаа билээ. Тэгвэл түүнийг өнгөрсөн арванхоёрдугаар сарын 3-нд батлан даалтаар суллаж, хилийн хориг тавьсан билээ. Хилийн хориг тавьж, сулласнаас хойш түүний хэрэг хэрхэн шийдэгдэж байгаа нь тодорхойгүй байна. Өөрөөс нь тодруулахад “Би ямар хэрэгт шалгагдаж байгаагаа хэлэх боломжгүй, миний өмгөөлөгчөөс асуугаарай” гэх товчхон тайлбарыг өгдөг билээ.

Я.Амаржаргал нь Анагаах ухааны дээд сургуулийг хүний их эмч мэргэжлээр төгссөн. ОХУ-ын Томск хотын генетикийн хүрээлэн, ЭМШУҮИС-ийн докторантурт сурч, 2012 онд анагаах ухааны докторын зэрэг хамгаалсан. Анагаах ухааны доктор (Ph.D) цолтой. 2000-2002 онд АНУ-ын Алабамын Их сургуулийн Нийгмийн эрүүл мэндийн сургуульд нийгмийн эрүүл мэнд, олон улсын эрүүл мэндийн чиглэлээр магистрын зэрэг хамгаалсан. 2010 онд Удирдлагын академийн Төрийн удирдлагын сургуулийг төгссөн. Тэрбээр Эрүүл мэндийн яаманд 2005 оноос хойш ажилласан бөгөөд 2019 оны аравдугаар сараас ЭМЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгчээр ажиллаж байгаад өнгөрсөн оны аравдугаар сараас тус албан тушаалд жинхлэгдсэн байдаг.

АКТ БАГАСГАГЧ, ХЯТАДЫН КОМПАНИЙГ ТАТВАРААС ЧӨЛӨӨЛЖ, АВЛИГА АВСАН ТАТВАРЫН ДАРГА, БАЙЦААГЧИЙН ХЭРЭГ

       АТГ-ын Мөрдөн байцаах хэлтсээс Нийслэлийн  Баянзүрх дүүргийн Татварын хэлтсийн хяналт шалгалтын хэлтсийн дарга асан Н.Батсүхийг цагдан хорьж байлаа. Түүнд компаниудыг дарамталж, их хэмжээний авлига авсан гэх хэргээр гүйцэтгэх ажиллагаа явуулсан байдаг. Н.Батсүх нь тухайн үед ажлаасаа гарсан байсан бөгөөд компаниудын актыг багасган өгч, авлига авдаг байсан гэдгийг албаны эх сурвалж хэлж байсан. АТГ-ын мөрдөн байцаагчид Н.Батсүхийн гэрт нэгжлэг хийж, 65 сая төгрөг, 10 мянган ам.доллар хураан авч, өөрийг нь цагдан хорих 461 дүгээр хорих ангид саатуулж, сулласан юм. Харин харамсалтай нь түүний хэрэг хаана, хэзээ шалгагдах нь тодорхойгүй замхарч байна.

       Мөн Татварын ерөнхий газрын дэд дарга Ц.Цогтжаргалыг өнгөрсөн есдүгээр сард АТГ-аас саатуулсан юм. Түүнийг албан тушаалын гэмт хэрэг үйлдсэн, үндэслэлгүй хөрөнгөжсөн гэх үндэслэлээр саатуулан шалгаж гэрт нь болон ажлын байранд нь нэгжлэг хийж байлаа. Д.Цогтжаргал өмнө нь ТЕГ-ын Орлогын газрын даргаар ажиллаж байгаад ТеГ-ын дэд даргаар томилогдсон билээ. Түүнийг хууль бусаар олсон мөнгөөрөө эртний эдлэл худалдан авдаг байж болзошгүй хэмээн шалгаж байгаа хэмээн албаны эх сурвалжууд мэдээлж байлаа. Харин эл хэрэг хэрхсэн нь тодорхойгүй байна.

           Түүнчлэн Сонгинохайрхан дүүргийн Татварын хэлтсийн байцаагч Э гэх эмэгтэйг саатуулсан байдаг. Тодруулбал, АТГ-аас тус дүүргийн Татварын хэлтсийн байцаагч Э-ийн албан өрөө болон гэрт нь нэгжлэг хийсэн билээ. Түүнийг эрх мэдэл, албан тушаалаа урвуулан ашиглаж, бусдаас их хэмжээний авлига авсан байж болзошгүй нөхцөл байдал тогтоогдсон учир 48 цагийн хугацаатай саатуулж, сулласан юм. Татварын байцаагч Э нь БНХАУ-ын хөрөнгө оруулалттай “Шинжиан шинфа” ХХК-ийн удирдлагуудтай үгсэн тохиролцож, тус компанийн татварыг нуун далдахад туслалцаа үзүүлж, их хэмжээний авлига авсан байж болзошгүй нөхцөл байдал тогтоогдсон гэдэг.

ДЭРВЭГЭР ЖИРГЭРҮҮ УРГАМЛЫН ДАМЛАГЧ Ш.ОРГИЛ

        Сэлэнгэ аймгийн Засаг дарга Ш.Оргил өнгөрсөн долоо хоногт эрүүл мэндийн шалтгаанаар ажлаасаа чөлөөлөгдөх хүсэлт гаргасан. Тодруулбал, Засаг даргаас чөлөөлөгдөх болсон шалтгаанаа “Өнгөрсөн оны арваннэгдүгээр сард бөөрний хорт хавдрын хагалгаанд орсон. Хагалгаанаас гармагцаа цар тахлын эсрэг Сэлэнгэ аймгийн онцгой комиссыг ахалж, 60 хоног ажил дээрээ байрлан ажилласны улмаас гам алдсан. Улмаар хагалгааны шарх нь хүндэрсэн тул өнгөрсөн хугацаанд хоёр удаа хагалгаанд орсон. Гэтэл дахин хагалгаанд орох шаардлагатай болсон бөгөөд эмч нарын зүгээс хагалгааны дараа зургаан сар гам барих шаардлагатай гэж зөвлөсөн тул Засаг даргын үүрэг ажлаасаа чөлөөлөгдөх хүсэлт гаргасан” гэх утгаар тайлбарласан.

      Тэгвэл үүрэгт ажлаасаа чөлөөлөгдөх хүсэлт гаргаад буй Сэлэнгэ аймгийн Засаг дарга Ш.Оргил, тус аймгийн цагдаагийн газрын дарга, хурандаа А.Энхбат нарт Сэлэнгэ аймгийн прокурорын газраас эрүүгийн хэрэг үүсгэж, хэдхэн хоногийн өмнө яллагдагчаар татсан билээ. Тодруулбал, Ш.Оргил, хурандаа А.Энхбат нар иргэдийн хууль бусаар түүсэн их хэмжээний дэрвэгэр, жиргэрүү ургамлыг хурааж авсан. Тэгмэгцээ хурааж авсан дэрвэгэр жиргэрүү хамаарал бүхий этгээддээ хямд үнээр худалдан борлуулж, худалдан авсан хамаарал бүхий этгээд нь цааш нь хятадуудад өндөр үнээр дамлан худалдаалж ашиг олсон гэдэг. Мөн Ш.Оргил нь Сэлэнгэ аймагт үйл ажиллагаа явуулах зөвшөөрөл хүссэн БНХАУ-ын хөрөнгө оруулалттай компаниас 10 сая төгрөгийн авлига авсан гэдэг.

Ц.ЭЛБЭГДОРЖИЙН “ИДЭЖ”, “УУСАН” ХЭРГҮҮД ХЭНИЙ ХАЛААСАНД ОРСОН БЭ

   Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдоржийг АТГ-аас шалгаж байсан талаар бид өмнө нь мэдээлсэн билээ. Түүнийг Эрүүгийн хуульд зааснаар “Төрийн албан тушаалтан албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулан ашигласны улмаас аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэний хуулиар хамгаалсан эрх, ашиг сонирхолд их хэмжээний хохирол, хүнд хор уршиг учирсан” гэх үндэслэлээр хэд хэдэн хэрэгт буруутган шалгасан байдаг.          Тухайлбал, Ц.Элбэгдоржийг эрх мэдэл, албан тушаалаа урвуулан ашиглаж, “Эрдэнэт” үйлдвэрийн 49 хувийг худалдаж авсан “Монголиан коппер корпорейшн” ХХК-д хууль бусаар давуу эрх олгосон гэх хэрэгт буруутган шалгаж эхэлсэн билээ. Өөрөөр хэлбэл, Худалдаа хөгжлийн банкны удирдлагуудтай холбоотой хэрэгт түүнийг буруутган шалгаж байсан. Мөн “Эрдэнэт” үйлдвэрээс их хэмжээний ашиг хууль бусаар  хүртсэн байж болзошгүй гэх үндэслэлээр шалгасан. “Эрдэнэт” үйлдвэрийн дарга асан Ц.Даваацэрэн, багын найз нь гэгдэх Баасанжавын Отгонбаатар нартай холбоотой хэрэгт түүнд эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн байдаг. АТГ-аас Ц.Элбэгдоржийн хэргийг шүүхэд шилжүүлэх саналыг Нийслэлийн прокурор хүргүүлээд байгаа билээ. НПГ-аас Ц.Элбэгдоржийн хэргийг авч хэлэлцээд, дахин шалгах хэрэгтэй хэмээн ТЕГ руу шилжүүлээд энэ хэрэг үндсэндээ замхарсан гэж болно.

Мөн ТЕГ-аас Ц.Элбогдоржийг Ерөнхий сайд асан М.Энхсайханы хэрэгт холбогдуулан шалгаж байгаа гэнэ. Шүүхээс М.Энхсайханыг Тавантолгойн нүүрсний ордод хөрөнгө оруулагчийг сонгох нээлттэй шалгаруулалтыг зохион байгуулах, гэрээ байгуулах Ажлын хэсгийн ахлагчаар ажиллаж байхдаа эрх мэдэл, албан тушаалаа урвуулан ашигласан хэмээн буруутгасан юм. Гэсэн хэдий ч Ц.Элбэгдорж өнөөдрийг хүртэл сул чөлөөтэй, хариуцлага хүлээлгүй “сайхан” амьдарч байна.