• Өнөөдөр 2024-04-29

БОРООТОЙ ӨДӨР ДУРСАМЖАА ЭРГЭХҮЙ

2023-06-23,   2082

   Тэнгэр барайсан байх шиг гуниг үгүй. Тэнгэр гуниж байхад инээх хүсэл төрдөггүй юм гэх нэгэн хүний яриа тэнгэр бүрхэх бүрд санаанд ордог юм. Нээрээ ийм амгалан цэлгэр тэнгэр юунд уйтгарлан барайж, уруу царайлдаг юм бол гэхээс гуниг төрнө. Гэвч “Тэнгэр ч бас гунина шүү дээ хүний ертөнцөд” гэсэн бодлоор түрүүчийн бодлоо элдэн хөөмөөр.

    Оршин буй ертөнцөөс минь нэг л зүйл гунихад тавгүй мэдрэмж төрж бүгдээрээ л сайхан байвал болох шиг дураараа зан төрнө. Гэсэн ч энэ эрээн бараан, энхэл донхолтой хүний ертөнц гэдгийг мартах аргагүй. Ганцхан хүний үг санаанд бууснаас ийн бодол бодов. Ерөөс бодож эргэцүүлдэг, мэдэрч мэдэрснээрээ амьдардаг хүмүүсийн үгийг сонсоод суух таатай. Тэд л хаа нэг санаа алдмаар, өөрийгөө татаж сэрээмээр үгийг сэтгэлийг цэгт онож хэлдэг. Ийн өгүүлэхийн учир гадаа тэнгэр бүрхэж, их хотод минь нэгэн хаврын бороо дусагнаж байна. Ийм л бүрхэг өдрөөр өрөөнийхөө буланд суугаад өнгөрснөө эргэцүүлж, өөр доторх дурсамжуудаа эргэмээр санагдана. Харин энэ мөчид цонхон цаана нэг хоёроороо дусагнах бороон дуслууд  “Чамайг дурсамжаа эргэ гэж л би орж байна” гэх шиг.

    Бороотой өдрийн дурсамж хүн бүрд бий. Багад ээж минь борооноор усанд явдаг байж билээ. Шар усны сав үүрээд л зүсрэх бороонд зогсдог сон. Тэр үед би “Ээж яагаад бороо орохоор дээлээ норгоод усанд явдаг юм бол” гэж боддог байснаас асуудаггүй байв. Харин хожим би жаахан гунигтай үедээ борооноор алхаж, бороон дунд уйлж явахдаа над шиг л гуниглахдаа бороотойд усанд явдаг байж хэмээн таамагласан юм. Шууд очоод асуучихад болох зүйл ч хүний сэтгэлийн орон зайг хүнтэй нь үлдээх гэсэн бодолдоо хүлүүлсэн юм. Харин энэ бодлыг минь бороо өөрөө тайлж өгсөн нь надад гайхам санагдсан. Ерөөс энэ борооноор хэчнээн охин гуниглан алхаж буйг гагцхүү энэ бороо л мэдэх мэт. Энэ бол бороо орох бүрд бодогддог ээжийн тухай бодол. Эл бодол миний цээжин дотор бороо орох бүрд дотроос минь тийчдэг гэгээн дурсамжийн минь нэг.

    ​Дараагийн дурсамж минь Зохиолч Д.Намдагийн шүлгээр бүтсэн ”Шөнийн бороо” дууг мэднэ байх. Шөнөжин орсон шиврээ бороо, сэрчигнэн шивнэв цэцэгсийн чихнээ, сэрүүн тунгалаг дусаалыг нь шимсэн, цэцгүүд баясан цомирлогоо дэлгэнэ” гэх үгтэй дууг багад радиогоор их сонсдог байв. Сонсох тусам нэг л дотно мэдрэмж төрнө. Орж буй бороо салхинд сэрчигнэн цэцэгсийн чихэнд үг шивнэнэ гэхээр ихэд сонирхол татна. Тэгээд бороо орох бүрд хурдхан шиг орондоо орж хэвтээд гадаа шаагих борооны чимээг чагнасаар нэг мэдэхэд өглөө болдог байв. Тэгээд гүйж гараад өглөөний наранд дэлбээгээ нээсэн цэцгэн дээр очоод шөнө орсон бороо чамд юу гэж шивнэсэн гээд цэцэгтэй ярьдаг байсан сан. Одоо энэ дууг сонсох бүрд гэгээн, итгэмтгий хүүхэд нас минь санаанд орно.

Сүүлд энэ дууг олон дуучин дуулсныг мэдсэн ч дуучин Г.Зориг агсны хоолойгоор сонсдог байсан юм билээ. Дуу бүр дурсамж, сонсох бүрийн тухайн мөчийг үлдээдэг дээ.

     Үүнээс хойш бороотой үеийн дурсамж маань насны хувьд ч томорч, бороотой өдөр хэн нэгнийг санан дурсдаг болсон юм. "Усан борооноор би ганцхан хүнийг боддог, угаас тэр эргэж ирэхгүйгээр явсан"...хэмээх яруу найрагч Л.Өлзийтөгсийн мөртүүдийг уншиж халуурч, бүлээрч, санаж дурсаж, Ц.Доржсэмбэ найрагчийн борооны тухай шүлгүүдийг уншиж явсан минь одоо ч тодхон. Угаас бороо энгийн нэгэн байгалийн үзэгдэл мөртөө хайр, гуниг баярыг сэтгэлийн дотроос онгичих нь сонин. Л.Өлзийтөгс зохиолчийн “Үзэхийн хязгаар” номыг уншихдаа би эл хоёр мөрийн утгыг ойлгож зохиолчийг өрөвдөн хоёр шөнө уйлсан юм.
 
    Одоо бодоход хүний хайр сэтгэлийн төлөө уйлж явсандаа жаахан ичдэг ч яруу найрагч, зохиолч хүмүүст би тийн чинээгээр хайртай байж дээ гэж бодогддог юм. Хэнд ч хэзээ ч магад тийм хайр тохиож болно шүү дээ. Сайхан зохиолчийн ачаар тийм хайрын сэтгэлийг, хүлээлтийг, уйтгар гунигийг гадарладаг болсон доо. Одоо харин би бороог хүлээлт гэж ойлгож байгаа. Дурссан санасан, үгүйлсэн бүхнээ бороотой өдөр дурсаад, хаа нэг зам  харгуй ширтэх бүрийд эл замаар яруу найрагч Өлзий эгчийн эргэж ирэхгүйгээр явсан хайртай хүн нь ирээд “Усан борооноор би нэг хүнийг боддог. Угаас тэр эргэж ирсэн” гэж шүлэглээсэй гэж хүсдэг. Мөн энэ замаар хэн нэгэн над руу бас зорин ирж, би ч бас хэн нэгэн рүү зорих очих мөч бороотой өдөр л тохиох юм шиг санагддаг.
 
    Ийн эл үгсийг бичиж суухуйд бороотой өдрийн бас нэгэн дурсамж эл өдөр бүтээгдэв. Учир нь хамт тоглож, хамт сурч хамтдаа уйлж, дуулсан найз минь бороо дусалсан эл өдөр ээж болсон мэдээ байв. Ахиад нэг бороотой өдрөөр дурсамжаа нэмлээ. Хэзээ нэг өдөр тэр нэгэн борооноор “Найз маань ээж болсон тэр нэгэн бороотой өдөр” гээд бичээд суух биз. Өдөр бүр дурсамж. Тэр дундаа бороотой өдрүүдийн дурсамж цээжин цаана үргэлж бүлээхэн. Дурсамжаа төгсгөөд өглөөхөн  бороо тосож бичсэн дөрвөн мөртөө энд үлдээе.
 
Өнөөдөр бороо орохыг дуулаад                                                                                              
Өмнөхөөсөө жаахан эрт босов                                                                                                                                      
Гарт дусагнах дусал бүхнийг тоолж                                                                                          
Гарынхаа алганаас амсах гэж оролдов...
 


БОРООТОЙ ӨДӨР ДУРСАМЖАА ЭРГЭХҮЙ
АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 0
Шинэ мэдээ
Нийтлэлчид
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц
7509-1188