Тэр “Тэр намайг дурсдаг болов уу”, “Чиний үгүйд” гэж санааширч, “Хайрын бурхан чи минь хаана байна” хэмээн хайж, “Чи миний хайрласан сэтгэл” гэж хайраа илчилж, “Миний аз жаргалын дуу”, “Би жаргалтай” гэж хайр дүүрэн жаргалтай өдрүүдээ хөглөн дуулдаг. Түүнчлэн “Мартъя” гэж эрсхэн хэлж, өөрийгөө чөлөөлөх мэт хөг аялгуунууд ч түүнийх. Харин сүүлд тэр “Замд бодсон бодол” дуугаа дүрсжүүлсэн. Дуунуудаас нь хэн гэдгийг уншигч та хэдийнэ мэдсэн байх. Тэр бол Монгол Улсын Гавьяат жүжигчин Б.Сарантуяа. Бид түүнтэй ийн ярилцлаа.

-Сайн байна уу. Танд энэ өдрийн мэнд хүргэе. Сүүлд та “Замд бодсон бодол” дуугаа дүрсжүүлэн сонсогч шүтэн бишрэгчдэдээ хүргэсэн байна лээ. Одоо ямар уран бүтээл дээр ажиллаж байна вэ?

        -Та бүхэнд ч мөн энэ өдрийн мэнд хүргэе. “Замд бодсон бодол” дууг анх 2002 онд МУГЖ Ц.Чулуунбат ах зохиож байсан юм. Дүрсжүүлж амжаагүй явж байгаад энэ онд клип хийлээ. Энэхүү дууны найруулгыг “Random” хамтлагийн дүү нар хийсэн бол  клип болон нүүр будалт, үс засалтыг “Mongolian family”-ийн Тэмүүжин, Маралаа хоёр маань хийсэн. Тус дуун дээр хамтран ажилласан бүх хүнд баярлалаа. Одоо харин  “Сүүдэр цармын цэцэг” дуугаар нь хүмүүс сайн мэдэх хөгжмийн зохиолч С.Мөнхбат ахын зохиосон “Цонх” гэж дууг сонсогчдодоо хүргэхээр ажиллаж байна. Түүний хүү М.Байгал хөгжмийн найруулгыг нь хийж байгаа.

-Та төрсөн өдрөө үзэгчидтэйгээ олон жил тэмдэглэсэн. Энэ жил та төрсөн өдрийн тоглолтоо хийх үү ?

            -Шинэ уран бүтээл дээр түлхүү ажиллаж байгаа учраас энэ жил төрсөн өдрийн тоглолтоо хийхгүйгээр хойшлуулсан. Анх 2000 онд миний найз, хөгжмийн зохиолч Б.Ангирмаа төрсөн өдрөөрөө тоглолт хийх санаа гаргаж, төрсөн өдрөөрөө тоглолт зохион байгуулсан юм байна шүү.

-Танд өөрчлөлт, нээлтийг авчирч байсан дуу байдаг байх?

            - Б.Лхагвасүрэнгийн шүлэг, Ц.Чинзоригийн ая “Зүүдний говь” гэж сайхан уран бүтээл бий. Тайзны болон амьдралын хань болсон дуучин Н.Ганхуягтайгаа хамт анх дуулж байсан. Хөгжмийн зохиолч Г.Пүрэвдоржийн найруулгаар анхны этник хувилбараар дуулсан нь миний хувьд маш том нээлт болсон. Ер нь тэгээд дуунаас илүү дуучин болоход тусласан хүмүүс бол багш нар.  Намайг дуучин болоход Гавьяат багш Т.Түвшинтөр, авга эгч Г.Энхцэцэг, Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Н.Ганхуяг нар чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Мөн Ардын жүжигчин Д.Цогзолмаа гуай надад урлагийн хүн байх ёс суртахуун, хүмүүжлийн суурийг тавьж өгсөн бол Ардын жүжигчин Г.Хайдав багш минь дуурь заасан. Түүнчлэн “On and Off” продакшны захирал С.Ононбат олон уран бүтээл дээр хамтран ажиллаж, урлагт хөлөө олоход минь тусласан бол ая зохиогч Б.Ангирмаа, Б.Долгион, алтан хамтрагч МУГЖ Б.Дашдондог гээд олон сайхан уран бүтээлчийн дэм тусаар би өдий зэрэгтэй яваа.

-Таны хамгийн мартагдашгүй тайз аль тайз байсан бэ. Өнгөрсөн шинэ жилээр таныг эмэгтэйчүүдийн хорих ангид  “Цагаан шөнө” дуугаа дуулахдаа уйлсан гэж сонссон?

            -Шинэ жилийн үдэш хүн бүхэн гэр бүлийнхэнтэйгээ хамт байхыг хүсдэг. Гэтэл эрх чөлөөгөө хасуулсан хүмүүсийн өмнө юу ч болоогүй мэт инээмсэглээд дуулна гэхээр сэтгэл хөндүүр байсан. Тиймээс ч анх удаа тоглолтын дундуур уйлсан.  Ер нь мартагдашгүй тайз олон бий. Тухайлбал, 1993 онд Казахстаны Алматы хотод болсон “Азийн дуу хоолой” олон улсын наадамд оролцож, Гран-при шагнал хүртэх мөч үнэхээр гайхалтай байсан. Сүүлд 2022 оны “Playtime” фестивалийн гол уран бүтээлчээр оролцож, залуучуудтайгаа нэгэн үдшийг өнгөрөөсөн нь мөн сайхан дурсамж үлдээсэн.

-Танд залуу уран бүтээлчдээс сонсох дуртай дуучид байгаа юу?

            -Олон авьяаслаг уран бүтээлч гарч ирж байна. Morningstar, Mvchi, Amra, Becca гэх мэт залуу дуучдын уран бүтээл таалагддаг. Дуунуудыг нь мэддэг ч нэр нь төдийлөн танигдаагүй олон уран бүтээлч бий. Залуу байгаа дээрээ айх зүйлгүйгээр уран бүтээлээ хийх хэрэгтэй гэж дүү нартаа хэлмээр байна. Мөн бүгдэд нь амжилт хүсье, зоригтой байгаарай.

-Таны дуулсан “Хайрын бурхан” дууг гитарчин, ая зохиогч Д.Өлзий-Орших зохиосон гэдгээрээ оюуны өмчөөрөө авсан. Энэ тухайд та хэрхэн хүлээж авсан бэ?

            -Олон жил дуунуудыг нь дуулаад анх гэрээ хэлэлцэл хийлгүй бэлэглэсэн хэрнээ гэнэт үнэ, төлбөр аваагүй гэж хэлэхэд бол гомдсон. Яагаад гэвэл би дууг нь олонд түгээгээд нэрийг нь алдаршуулж, харилцан ашигтай ажилласан шүү дээ. Түүний дараа гүтгүүлэх нь надад жаахан муухай санагдсан. Шинэ уран бүтээл хийхдээ болгоомжтой хандах хэрэгтэйг бас ойлгосон.

-Үзэгчдийн алга ташилт гэдэг уран бүтээлчдэд урам зориг өгч, хөглөдөг гол зүйл нь шүү дээ. Зарим хүн алга ташилтыг бороотой зүйрлэдэг. Таны хувьд ямар мэдрэмж төрүүлдэг вэ?

            -Үзэгчдийн алга ташилт надад яг л тариан талбайд болсон буудайн толгой найгаж буй мэт мэдрэмж төрүүлдэг. Дуучин уран бүтээлийн хувьд ямар үр суулгана, түүнийгээ л хураана. Чанартай, сайн бүтээлийг сонсогчдодоо хүргэж, тэдний сэтгэлд нь нийцэж, магадгүй хэн нэгний амьдралд урам зориг, итгэл өгч  чадсан бол тэр л миний хувьд хамгийн том шагнал.

ДУУЛАХААС ГАДНА ЮМ ОЁХ, ЗУРАГ ЗУРАХ, ХҮМҮҮСТЭЙ ЯРИЛЦАХ ДУРТАЙ

-Одоо хоёулаа уран бүтээлийн яриагаа жаахан хойш тавиад, таны дуулахаас өөр хобби, зан чанарын тухайд ярилцмаар байна. Та дуулахаас өөр юу хийх дуртай вэ?

            -Би өөрийнхөө хэзээ ч сэтгэлээр унадаггүй, өөдрөг занд дуртай. Мөн шулуун, үнэнч, хөдөлмөрч зандаа хайртай. Ер нь бол зүгээр сууж чаддаггүй хүн л дээ. Хөдөлмөрч занг аав, ээжээсээ суралцсан. Дуулахаас гадна юм оёх, зураг зурах дуртай, хүмүүстэй ярилцаж, дурсамж цуглуулах хоббитой.

-Таны хувьд ямар үед өөрийгөө хүчтэй гэдгийг мэдэрч байсан бэ?

            -Хүн амьдралдаа янз бүрийн бүтэлгүйтэл, найз нөхдийн урвалт, салалтыг даван туулдаг. Миний хувьд тэр бүхнийг даван туулж чадсан үедээ өөрөөрөө бахархаж, өөрийгөө улам их хайрладаг. Тэдгээрээс хайртай хүмүүсээсээ хагацах хамгийн хүнд байдаг. Гэсэн ч энэ бүхнийг хүн давж, туулж, эдгэрч сурах хэрэгтэй.

-Хэрэв цаг хугацааг ухрааж болдог байсан бол та амьдралынхаа аль үе рүү буцаж очихыг хүсэж байна вэ?

            -Гэр бүлийнхэнтэйгээ элэг бүтэн байсан үе рүүгээ буцаж очмоор байна. Амьдралд хамгийн чухал нь эрүүл мэнд гэдгийг ойлгосон. Тийм болохоор аав, ээж, дүүтэйгээ байсан үе рүүгээ буцаж очоод, тэднийгээ эрт илрүүлгийн үзлэгт оруулж эрүүл мэндийг нь хамгаалах байсан. Та нар ч гэсэн жилдээ ганц удаа өөрийнхөө болон гэр бүлийнхээ төлөө эрт илрүүлэгт орж эрүүл мэнддээ сайн анхаарч байгаарай гэж хэлье.

-Амьдралын хамгийн сайхан нь юу вэ?

            -Амьдралын хамгийн сайхан нь утга учиртай байх. Нас насны онцлогоос хамаараад хүний амьдралын утга учир өөр өөр. Одоо миний хувьд үр хүүхдүүдтэйгээ хамтдаа цагийг жаргалтай өнгөрөөх нь хамгийн сайхан байна. Ганцаараа хүүхдүүдээ өсгөхөд хэцүү зүйл олон байсан. Тэр үед минь туслаж дэмжиж байсан гэр бүл, найз нөхөд, урлагийн ивээн тэтгэгчдэдээ талархмаар байна. Намайг бүх талаас минь дэмжиж чадсан болохоор гурван хүүхдээ түүртэлгүй өсгөсөн дөө. Сая эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах өдрөөр манай хүү гэрийнхнээ хоолонд урьж баярлуулсан.

-Танд хайрын тухай олон сайхан дуу бий. Хайр гэж таны бодлоор яг юу вэ. Залуучуудад өгөх хайрын зөвлөгөө бий болов уу?

            -Хайр гэж салхитай үед асаж буй лааны гэрэл. Их эмзэг тэр гэрлийг унтраахгүй авч явахын тулд хамгаалж, хайрлах ёстой болно доо. Хайр минийхээр яг л тийм зүйл. Хайрыг  мэдэрсэн хүн л бусдыг хайрлаж  чаддаг гэж боддог. Нэгнээ сайн судлах хэрэгтэй гэж залуучууддаа хандаж хэлмээр байна. Одоо сошиал ертөнц хөгжсөн байна. Харьцаж байгаа хүнээ сайн таньж байж дотно харилцаанд орох хэрэгтэй.

-Баярлалаа, ярилцлагын төгсгөлд таныг олон жил сонсож, дэмжиж ирсэн үнэнч үзэгч, сонсогчдодоо зориулж юу хэлэх вэ?

            -Сараагаа олон жил уйгагүй сонсож, үргэлж хамт байж, үгээр болон сэтгэлийн дэмээр дэмждэг үнэнч, тууштай та бүхэндээ маш их баярлалаа. Та нар минь хамгийн гайхалтай сонсогчид шүү. Тийм учраас л би өдийг хүртэл  хүссэн дуугаа эрх чөлөөтэй дуулж, өөдрөг сайхнаар уран бүтээлүүдээ туурвиад явж байна даа.

-Ярилцсанд баярлалаа.

      -Баярлалаа.

Г.Азжаргал