Төв аймгийн Алтанбулаг сумын нутаг дэвсгэр Зэвсэгт хүчний сургалтын нэгдсэн төвийн Очиртолгой гэх газарт гранат дэлбэрч Зэвсэгт хүчний 350 дугаар ангийн цэргийн хоёр алба хаагч амь насаа алдаж, найман цэрэг хүнд, хөнгөн гэмтэл авсан хэрэг уржигдар гарсан билээ. 350 дугаар ангийнхан батлагдсан сургалтын төлөвлөгөөний дагуу байлдааны буудлагатай тактикийн хээрийн сургуулийн бэлтгэл ажлыг хангаж байх үед байлдааны гар гранат дэлбэрсэн юм. Дэлбэрэлтийн талаар өчигдөр Зэвсэгт хүчний жанжин штабаас мэдээлэл хийлээ. Мэдээллийг Зэвсэгт хүчний жанжин штабын орлогч дарга, хошууч генерал Ж.Бадамбазар, Цэргийн төв эмнэлгийн эмчилгээ эрхэлсэн орлогч дарга, дэд хурандаа Т.Сүхбаатар болон Зэвсэгт хүчний жанжин штабын ажиллагааны удирдлагын орлогч дарга н.Дашзэвэг нар өгсөн юм. ЗХЖШ-ын орлогч дарга, хошууч генерал Б.Бадамбазар “2017 оны дөрөвдүгээр сарын 11-ний өдөр болсон ослын талаар мэдээлэл танилцуулах гэж байна. Ослын талаарх мэдээллийг 17: 40 цагт авсан. ЗХЖШ-ын 350 дугаар ангид төлөвлөгөөний дагуу хээрийн сургуулилтын үеэр гранат дэлбэрч хоёр цэрэг нас барж, найман цэрэг шархадсан харамсалтай хэрэг гарлаа. Үүнтэй холбоотойгоор 350 дугаар ангийн Б.Мөнгөншагай, ахлагч Б.Ариунболд нарын ар гэр, төрөл төрөгсдөд зэвсэгт хүчний бие бүрэлдэхүүний өмнөөс эмгэнэл илэрхийлж байна. Хууль хяналтын байгууллагуудаар ослын шалтгааныг тодруулахаар шалгуулж байна. Батлан хамгаалахын яам, ЗХЖШ-аас ажлын хэсэг томилогдсон. Эхний ажлын хэсэг нь Таван толгойд очиж ослын шалтгааныг тогтоох үүрэгтэй. Хоёр дахь ажлын хэсэг шархадсан найман цэргийн албан хаагчийг Улаанбаатар хот руу татан гаргах, тэдгээрт эмнэлгийн үзлэг үйлчилгээ хийлгүүлэх үүрэг гүйцэтгэж байгаа. Шархадсан найман цэргийг Цэргийн төв штабт авчирч шаардлагатай эмчилгээг хийж байна. Батлан хамгаалах яам, Зэвсэгт хүчний жанжин штабаас өчигдрөөс хойш шархадсан албан хаагчдын гэр бүлийхэнтэй холбоо тогтоож ажиллаж байна. Өчигдөр шөнө тухайн газарт ажиллаж байсан зарим цэргийн албан хаагчаас цагдаагийн байгууллага мэдүүлэг авсан. Гурван цэргийн албан хаагчийг сэтгэл зүйн шоконд орсон байж болзошгүй гэж үзэн хяналт, шинжилгээнд оруулсан. Тэр гурван цэргийн биеийн байдал сайн байгаа. Амь эрсэдсэн алба хаагч Б.Мөнгөншагай нь 30 настай. Эхнэр хүүхдийн хамт амьдардаг байсан. Өмнөд Судан, Афганистанд үүрэг гүйцэтгэж байсан чадварлаг албан хаагч. Б.Ариунболдын хувьд Баян-Өлгийн аймагт төрсөн 24 настай. Эхнэр хүүхдийн хамт амьдардаг байсан. Өмнөд Суданд мөн үүрэг гүйцэтгэсэн. Шархадсан найман алба хаагч 22-28 настай. Бэлтгэлийг амь эрсэдсэн алба хаагч Б.Мөнгөншагай ахалж байсан” гэлээ.

Т.СҮХБААТАР: НАС БАРСАН ХОЁР АЛБА ХААГЧИЙГ АВРАХ ЯМАР Ч БОЛОМЖГҮЙБАЙСАН

Цэргийн төв эмнэлгийн эмчилгээ эрхэлсэн орлогч дарга, дэд хурандаа Т.Сүхбаатар “Биднийг очиход тэсрэлтийн улмаас галын биет буюу гранатын хэсгүүд гарын сарвуу, гуя, шилбэнд нэвчиж орсон тул цэргүүд цус алдалтын байдалтай байсан. Хагалгаанд орсон хоёр цэргийн биеийн байдал хэвийн байна. Хоёулаа ухаан орсон. Ямар нэг дэмжлэг эмчилгээ шаардлагагүй гэсэн. Байлдааны сургуулилтын үеэр эмч, сувилагч гээд таван хүний бүрэлдэхүүнтэй баг ажиллаж байсан. Тэд шархадсан цэргүүдэд газар дээр нь яаралтай тусламж үзүүлсэн. Харамсалтайгаар амь насаа алдсан хоёр алба хаагчийн амь насыг аврах боломж байгаагүй” гэв.

“НАС БАРСАН АЛБА ХААГЧИЙН АР ГЭРИЙНХЭНД ҮНДСЭН ЦАЛИНГИЙН АРВАН ЖИЛТЭЙ ТЭНЦЭХ ХЭМЖЭЭНИЙ МӨНГӨН ТЭТГЭМЖ ОЛГОНО”

Дэлбэрэлт болж хоёр алба хаагч амь насаа алдсан хэргийн талаарх мэдээллийн үеэр Зэвсэгт хүчний жанжин штабын орлогч дарга, хошууч генерал Ж.Бадамбазар, Цэргийн төв эмнэлгийн эмчилгээ эрхэлсэн орлогч дарга, дэд хурандаа Т.Сүхбаатар болон Зэвсэгт хүчний жанжин штабын ажиллагааны удирдлагын орлогч дарга н.Дашзэвэг нараас сэтгүүлчид сонирхсон асуултдаа хариулт авсан юм.

-Бэлтгэл сургуулилтын үед байлдааны галт зэвсгийг хэрэглэж болдог юм уу. Осол гарсан шалтгаанаар Таван толгой сургалтын баазын үйл ажиллагааг түр зогсоосон гэсэн үү?

-Сургалт бэлтгэлийн хоёр үе шат бий. Хээрийн сургалт дээр байлдааны сум зэвсэг хэрэглэж болно гээд заасан байгаа. Сургуулилт дүрэм журмынхаа дагуу явагдсан гэж үзэж байгаа. Осолтой холбоотойгоор сургалтын баазын үйл ажиллагааг зогсоосон. Цаашид бусад ангиар явж хяналт шалгалт хийнэ. Тухайн бэлтгэлийг амь эрсэдсэн алба хаагч Б.Мөнгөншагай өөрөө ахалж, удирдан явуулж байсан юм. Хээрийн сургуулилтын үеэр гранат шидэх бэлтгэлээ хангах үед дэлбэрэлт болсон.

-Урьдчилсан байдлаар ослын шалтгаан нөхцөлийг тодруулсан юм болов уу?

-Төв аймгийн цагдаагийн хэлтэс болон хууль хяналтын байгууллагаас шалгаж байна. Үнэхээр гранатыг өөрсдөө алдсан уу, эсвэл хөндлөнгийн хүн оролцсон уу, гранат шаардлага хангахааргүй байсан уу гэдгийг хуулийн байгууллага тогтооно.

-Цэргүүд улсын аварга шалгаруулах марш тактикийн тэмцээнд бэлтгэж байсан гэх мэдээлэл гараад байна лээ. энэ талаар тодруулахгүй юу?

-Энэ бол ташаа мэдээлэл. Марш тактикийн тэмцээн тавдугаар сарын дунд үеэс зохион байгуулагдах бөгөөд бэлтгэлд энэ сарын сүүлчээр гарах байсан юм. Энэ бэлтгэлээр байлдааны сум, галт зэвсгийг хэрэглүүлдэггүй.

-Амиа алдсан болон шархадсан цэргүүдийн ар гэрт ямар мөнгөн тэтгэмж, тусламж дэмжлэг үзүүлэхээр шийдвэрлэсэн байгаа вэ?

-Тодорхой дэмжлэгүүдийг үзүүлж байна. Цагдаагийн байгууллага, Эрүүл мэндийн яам дэмжлэг туслалцаа үзүүлэхэд хамтран ажиллаж байгаа. Нас барсан алба хаагчийн ар гэрийнхэнд үндсэн цалингийн арван жилтэй тэнцэх хэмжээний мөнгөн тэтгэмжийг олгоно хэмээн Цэргийн алба хаагчийн тухай хуульд тодорхой зааж өгсөн байгаа. Үүнийхээ дагуу мөнгөн тэтгэмж олгохоор болсон. Түүнээс гадна гэр бүлийн хүн нь хөдөлмөрийн чадваргүй бол тэжээгчээ алдсаны тэтгэвэр олгох хуулийн заалт байгаа.

-Цагдаагийн ерөнхий газраас өгч байгаа мэдээллээр 11 алба хаагч шархадсан гэсэн мэдээлэл байсан. танайхаас болохоор найм гээд зөрүүтэй мэдээлээд байх юм?

-Бэлтгэлийн үед 25 алба хаагч байсан. Тэндээс хоёр нь амь эрсдэж, найм нь шархадсан бол гурван цэргийн алба хаагч шоконд орсон байсан. Тиймээс тэр гурвыг эмнэлгийн хяналтын үзлэгт оруулсан юм.

-Цэргийн хоёр алба хаагч харамсалтайгаар амь насаа алдсан хэрэгт Батлан хамгаалахын сайд хариуцлага хүлээхгүй юү?

-Хууль хяналтын байгууллага ослын шалтгааныг тогтоовол бид хариуцлагаа шууд хүлээнэ. Холбогдох албан тушаалтнууд Зэвсэгт хүчний жанжин штабын удирдлагын бүрэлдэхүүн тухайн анги буруутай юу гэдгийг тогтоогоод шат шатандаа хариуцлага хүлээх байх. Хариуцлагын тогтолцоо зэвсэгт хүчинд маш тодорхой байгаа. Хуулиараа ч тэр, цэргийн нийтлэг дүрмээрээ ч тэр тодорхой заачихсан. Хэрэв цэргийн алба хаагч гэмт хэргийн шинж чанартай зүйл үйлдсэн бол эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгадаг. Одоогоор ослын шалтгаан юу байсныг бид хэлж мэдэхгүй. Тиймээс цагдаагийн байгууллага эцэслэн тогтооно гэв.

БХЯ, ЗХЖШ-ЫН ДАРГА НАР БҮГД ХАРИУЦЛАГААС МУЛТАРЧ ҮЛДЭХ ҮҮ

Тайван цагт хоёр цэргийн алба хаагч харамсалтайгаар амь насаа алдаж, найман цэрэг хүнд, хөнгөн бэртэл гэмтэл авсан. Осол юунаас болж гарсан бэ гэдгийг одоогоор эцэслэн тогтоож чадаагүй байна. Энэ хэрэгт Батлан хамгаалахын сайд хариуцлага хүлээхгүй юү гэсэн асуултад Зэвсэгт хүчний жанжин штабынхан хариулахаас татгалзаж, тодорхой хариулт хэлсэнгүй. Мөн албаны эх сурвалжуудаас авсан мэдээллээр Батлан хамгаалахын сайдаасаа эхлээд удирдах албан тушаалтнууд, Зэвсэгт хүчний жанжин штабын удирдлага бүгд хариуцлагааас мултарч ард нь үлдэх гэж тус бүртээ хичээж арга зам хайж эхлээд байгаа гэдгийг онцлон хэлж байна лээ. Сүүлийн үед Батлан хамгаалахын сайд Б.Бат-Эрдэнэ олон нийтэд нэр хүндээ өсгөхийн тулд янз бүрийн пиар хийх болсон. Улстөрчдийн дунд явуулсан судалгаагаар сайдын рейтинг өндөр гарсан. Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр Монголын ард түмэн Б.Бат-Эрдэнэ сайдыг Ерөнхийлөгч болох хамгийн боломжит хувилбар хэмээн үзэж байна гэх мэдээлэл ар араасаа цувран гарч буй. Тэгвэл 350 дугаар ангийн алба хаагчид амь насаа алдсан хэргийг Батлан хамгаалахын сайд Б.Бат-Эрдэнийн нэр хүндийг унагаж хорлох зорилгоор зохион байгуулсныг үгүйсгэх боломжгүй гэж улс төр судлаачид үзэж байна лээ. Яагаад ингэж үзэж байна вэ гэхээр монголчууд төр нийгмийн зүтгэлтэн С.Зориг агсны амь насыг хөнөөсөн хэргээс цөөн хүн амтай жижиг оронд өндөр албан тушаалд үлдэж, хууль бусаар их хэмжээний мөнгө угаах, албан тушаалд очуулахгүйн тулд юу ч хийж болдог юм байна гэдгийг маш тодорхой харсан. С.Зориг агсны амь насыг хөнөөсөн хэрэг илрэхээс өмнө иргэд “Монгол хүн арай ч ийм зүйл хийхгүй байлгүй дээ” хэмээн бодож, итгэдэг байсан. Гэвч энэ итгэл С.Зориг агсны амь насыг онц хэрцгийгээр хөнөөсөн хэрэг илэрснээс хойш алдарсан гэж хэлж болно. Тэгэхээр бас олны үг оргүй биш ч байж мэдэхээр байгаа юм.

Цэргүүдийг бөөнөөрөө зогсч байх үед ахлагч Б.Ариунболд гранатын хөшүүргийг дарж чагтыг нь мулталсан үедээ газарт алдсанаас болж дэлбэрсэн байж магадгүй гэнэ.

Юунаас болж Таван толгойн сургалтын баазад дэлбэрэлт болсон талаар Төв аймгийн цагдаагийн хэлтэс, Мөрдөн байцаах газрын Онц хүнд гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсийн алба хаагчид хэргийг шалгаж байна. Өчигдрийн Засгийн газрын ээлжит хуралдаан дээр ч үүнийг ярилцжээ. Батлан хамгаалахын сайд Б.Бат-Эрдэнэ өчигдөр ослын талаар танилцуулж, Зэвсэгт хүчний жанжин штабын орлогч дарга, хошууч генерал Ж.Бадамбазар асуултад хариулсан байна. Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат амь үрэгдсэн цэргийн албан хаагчдын ар гэрт эмгэнэл илэрхийлж, тэдний болон шархадсан цэргийн алба хаагчдын ар гэрт шаардлагатай тусламж, дэмжлэг үзүүлэх, ослын дүгнэлтийг яаралтай гаргахад шаардлагатай мэдээллээр хангах, дүгнэлтийг үндэслэн хариуцлага тооцох зэргээр шуурхай ажиллахыг үүрэг болгов. Харин Цагдаа нар дэлбэрэлт болох үед байсан цэргүүдээс мэдүүлэг авч эхэлжээ. Хэргийн талаар албаны эх сурвалжаас авсан мэдээллээр цэргүүд “Зэвсэгт хүчний 350 дугаар ангийн Зэвсгийн офицер ахмад Б.Мөнгөншагай, тус ангийн гранатомётчин ахлагч Б.Ариунболд нар 25 цэргийн хамт хээрийн сургуулилт хийсэн. Цэргүүдэд гар гранат хэрхэн дэлбэрдэг талаар сургалт зохион байгуулж байсан. Бидэнд Ф1 гранатыг хэрхэн дэлбэлэх талаар сургалт хийсэн. Бүх цэрэгт ахмад Б.Мөнгөншагай зааварчилгаа өгч, нарийвчилсан сургалт хийсэн. Дэлбэрэлт болсон шалтгаан нь ахлагч Б.Ариунболд алдаа гаргасан. Ф-1 гранат цэргүүдэд үзүүлж байгаад буруу татсан. Ахмад Б.Мөнгөншагай “Чи бурууг нь татчихлаа ш дээ” гээд яваад очсон. Харин ахлагч Б.Ариунболд сандарснаасаа болж гранатаа газарт унагачихсан. Тэгээд дэлбэрсэн” хэмээн мэдүүлэг өгчээ. Цэргүүдийн сургалтад ашиглаж байсан гранат нь давшилтын биш хориглолтын үед нуувчнаас шидэх ёстой гранат аж.

Батлан хамгаалахын их сургуулийн багш нарын хэлж буйгаар дэлбэрэлт болсон шалтгаан нь “Гранат дэлбэлэх хээрийн сургуулилтын үед аюулгүйн ажиллагааг маш сайтар баримтлах ёстой. Бүх хүнийг тарааж нуувчинд байрлуулж байгаад дэлбэлэх ёстой байдаг. Энэ аюулгүй ажиллагаа алдагдсанаас болж олон хүн нэг дор бэртэж гэмтсэн бололтой. Гранат Ф-1 нь дараахь үзүүлэлт шинжүүдтэй. Нийт жин 600 грамм, шидэх зай 50-60 метр, гэмтэл авах гранат дэлбэрэх радиус нь 250 метр газрыг хамардаг. Аюулгүйн зай 280 метр байдаг. Тэслэгчийг авснаас хойш 2.7-4.2 секундын хооронд дэлбэрдэг. Гранатын гаргах тоо 300 ширхэг хэлтэрхий гаргадаг. Бидний таамаглаж байгаагаар цэргүүд бөөндөө зогсч байсан. Гэтэл хэн нэг нь гранатын гал цохигч буюу хөшүүргийг татаад чагтыг нь мулталчихсан. Ингээд сандраад газарт унагаснаас болоод гранат дэлбэрсэн байх. Хэрэв гранатын хөшүүргийг татаж чагтыг нь мулталсан байлаа ч гэсэн гартаа барьж байсан бол дэлбэрэлт болохгүй байсан. Ф-1 гранатын хөшүүргийг нь татаад чагтыг нь мулталж 50-60 метрт шидэхэд агаарт огт дэлбэрэхгүйгээр бүтээгдсэн байдаг. Харин газарт буугаад хоёр секундын дотор дэлбэрдэг юм” хэмээн ярьсан юм.